Święta Matka Kościół uważa za swój obowiązek uroczyście celebrować zbawcze dzieło swego Boskiego Oblubieńca przez uświęcone wspominanie w określone dni całego roku. Obchodząc ten roczny cykl misteriów Chrystusa, Kościół święty ze szczególną miłością oddaje cześć Najświętszej Matce Bożej, Maryi. Kościół rozmieścił także w ciągu roku wspomnienia męczenników oraz innych świętych, którzy dzięki wielorakiej łasce Bożej doszli do doskonałości, a osiągnąwszy już wieczne zbawienie, wyśpiewują Bogu w niebie doskonałą chwałę i wstawiają się za nami.
Sobór Watykański II, Konstytucja o Liturgii Świętej „Sacrosanctum Concilium”, Rzym 1963, nry 102-104.
1 stycznia | Świętej Bożej Rodzicielki Maryi | Maryja od dawna jest czczona jako Bożarodzicielka. Ten tytuł wspominają modlitwy eucharystyczne. W rzymskim oficjum od dawna czczono Boskie Macierzyństwo Maryi. Obrządki bizantyjski i syryjski także oddają cześć Bożej Rodzicielce Maryi 26 grudnia, a obrządek koptyjski 16 stycznia. |
2 stycznia | Śś. Bazylego Wielkiego | Święty Bazyli Wielki zakończył swoje ziemskie życie w Cezarei w Kapadocji 1 stycznia 379 r. W XII w., za zwyczajem bizantyjskim, wyznaczono jego obchód w rycie rzymskim na 1 stycznia, lecz w XIII w. przeniesiono go na 14 czerwca, przypisując ten dzień jego święceniom (mimo że nie było na to żadnych dowodów). W XX w. przeniesiono ten obchód z powrotem na 2 stycznia. Św. Grzegorz z Nazjanzu, zwany Grzegorzem Teologiem, zmarł w Nazjanzie 25 stycznia 389 lub 390 r. Jego święto jest obchodzone w rycie bizantyjskim 25 stycznia. Do Kalendarza Rzymskiego dołączono ten obchód około 1500 r. i wyznaczono go początkowo na 9 maja, przypisując ten dzień jego ,,dies natali” (był to jednak błąd). Dopiero w XX w. przeniesiono je na dzień 2 stycznia. |
6 stycznia | Objawienia Pańskie | Uroczystość Objawienia Pańskiego jest świętem pochodzenia wschodniego, najpewniej aleksandryjskiego. W Rzymie zaczęto je obchodzić od drugiej połowy IV w. |
7 stycznia | Św. Rajmunda | Św. Rajmund z Penyafort zmarł w Barcelonie 6 stycznia 1275 r. Jego kanonizacja nastąpiła w 1601 r. Święto zaś znalazło się w Kalendarzu Rzymskim dopiero w 1671 r. i od tej pory obchodzono je 23 stycznia. Zmieniono to dopiero w XX w., przenosząc je na 7 stycznia. |
13 stycznia | Św. Hilarego | Św. Hilary z Poitiers (galijskiej miejscowości) został złożony do grobu ok. 367 r. i upamiętnione przez Martyrologium Hieronima z VI/VII w. w dniu 13 stycznia. Jego święto zaczęło być obchodzone w Rzymie w XIII w. |
17 styczeń | Św. Antoniego | Święto ku czci św. Antoniego pojawiło się w Rzymie w XII w. Wcześniej, tego samego dnia, obchód ten celebrowali Koptowie, Syryjczycy oraz Bizantyjczycy. W Jerozolimie święto to było obecne już w V w. |
20 stycznia | Śś. Fabiana | W ,,Depositio Martyrum” z 354 r. zawarte zostały informacje o złożeniu do grobu św. Fabiana (papieża) na cmentarzu Kaliksta w 250 r. oraz św. Sebastiana na cmentarzu w Katakumbach dnia 20 stycznia. Rzymskie księgi wspominały obydwu męczenników osobno. Złączono ich w jednym obchodzie dopiero później. |
21 stycznia | Św. Agnieszki | W ,,Depositio Martyrum” z 354 r. zawarto informację, że tego dnia na cmentarzu przy Via Nomentana złożono ciało św. Agnieszki. |
22 stycznia | Św. Wincentego | Ciało św. Wincentego z Walencji (hiszpańskiej miejscowości) zostało złożone 22 stycznia, co jest poświadczane przez Martyrologium Hieronima (VI/VII w.) oraz przez księgi hiszpańskie. W czasach św. Augustyna kult św. Wincentego był powszechny. |
24 stycznia | Św. Franciszka | Św. Franciszek Salezy zmarł w Rzymie 28 grudnia 1622 r., a złożenie jego ciała do grobu we francuskiej Annecy nastąpiło 24 stycznia 1623 r. Jego kanonizacja nastąpiła w 1665 r., a rok później wpisano jego obchód do kalendarza, przeznaczając dla niego dzień 29 stycznia. Na dzień 24 stycznia przeniesiono je na 24 stycznia. |
25 stycznia | Nawrócenia św. Pawła | Nawrócenie św. Pawła, obchodzone 25 stycznia, jest poświadczane przez Martyrologium Hieronima (VI/VII w.). Dopiero później, pod koniec VIII w., księgi galijskie wspominają to święto w tekstach liturgicznych. |
26 stycznia | Śś. Tymoteusza | Nie wiadomo, kiedy ci dwaj uczniowie św. Pawła zakończyli swoje ziemskie życie. Martyrologium Bedy Czcigodnego (powstałe przed 735 r.) wprowadziło święto św. Tymoteusza na dzień 24 stycznia. W Rzymie zaczęto je obchodzić w XIII w. Natomiast święto św. Tytusa zostało wprowadzone do Kalendarza Rzymskiego dopiero w 1854 r. i wyznaczono mu datę 6 lutego. Dopiero w XX w. złączono te obchody w jeden obchód, wyznaczając mu datę 26 stycznia. |
27 stycznia | Św. Anieli Merici | Święta Aniela Merici zmarła we włoskim mieście Brescia dnia 27 stycznia 1540 r. Jej kanonizacja nastąpiła w 1807 r. Obchód na jej cześć został wpisany do Kalendarza Rzymskiego w 1861 r. Odtąd był on obchodzony 31 maja, a następnie – po 1955 r. – w dniu 1 czerwca. Reforma liturgiczna, dokonana po II Soborze Watykańskim (1962-1965), zmieniła jego termin na dzień 27 stycznia. |
28 stycznia | Św. Tomasza | Św. Tomasz z Akwinu zmarł dnia 7 marca 1274 r. w okolicach Tarraciny (włoskiej miejscowości). Jego kanonizacja nastąpiła w 1323 r., w którym to roku również wpisano do kalendarza jego święto. Przeniesienie daty tego obchodu na 28 stycznia wyniknęło z faktu, iż dotychczas przypadł on na Okres Wielkiego Postu. Wybór nowej daty nie był jednak przypadkowy, jako że dnia 28 stycznia 1369 r. przeniesiono jego ciało do Tuluzy. |
31 stycznia | Św. Jana Bosko | Św. Jan Bosko zmarł we włoskim mieście Turyn dnia 31 stycznia 1888 r. Jego kanonizacja nastąpiła w 1934 r., a dwa lata później jego obchód został włączony do kalendarza. |
2 luty | Ofiarowania Pańskiego | Święto Ofiarowania Pańskiego było już znane |
3 luty | Śś. Bazylego | Kult św. Błażeja, biskupa Sebastii w Armenii, był szeroki i pielęgnowany w wielu regionach. Rzym zaczął obchodzić święto na jego cześć w XII w. Św. Ansgar, który zmarł w niemieckiej miejscowości Brema 3 lutego 365 r., został wpisany do kalendarza w XIX w. jako apostoł Danii i Szewecji. |
5 luty | Św. Agata | Złożenie do grobu św. Agaty Katańskiej na Sycylii w dniu 5 lutego wspomina Martyrologum Hieronima z VI/VII w. Jej święto zaczęto obchodzić w Rzymie w VI w. |
6 luty | Św. Pawła Miki | Św. Paweł Miki i jego Towarzysze (w liczbie dwudziestu pięciu) zostali ukrzyżowani w japońskiej miejscowości Nagasaki 5 lutego 1597 r. Jako pierwsi męczennicy Dalekiego Wschodu, zostali kanonizowani w 1862 r. |
8 luty | Św. Hieronim Emiliani | Św. Hieronim Emiliani zmarł we włoskiej Somasce 8 lutrgo 1537 r. Jego kanonizacja nastąpiła w 1767 r., a dwa lata później wpisano jego święto do kalendarza. Początkowo obchodzono je 20 lipca, a następnie – po reformach XX w. – przeniesiono je na 8 lutego. |
10 luty | Św. Scholastyka | Św. Scholastyka została złożona do grobu na wzgórzu Monte Cassino we Włoszech około roku 547 r. Neapolitański Kalendarz Marmurowy (z IX w.) oraz Martyrologium Usuarda (powstały około 870 r.) wspomina o tym wydarzeniu w dniu 10 lutego. W Rzymie jej święto zaczęło być obchodzone w XII w. |
11 luty | Najświętszej Maryi Panny z Lourdes | Matka Boża z Lourdes cieszy się znacznym kultem we francuskiej miejscowości Lourdes – miejscu osiemnastu objawień od 11 lutego do 16 lipca 1858 r. Tematyczny obchód został wpisany do kalendarza w 1907 r. |
14 luty | Śś. Cyryla | Św. Cyryl, mnich, zmarł w Rzymie 14 lutego 869 r. Jego rodzony brat, św. Metody, biskup Velehradu w Czechosłowacji, dokonał żywota około 885 r. Święto na ich cześć wpisano do kalendarza w 1880 r. i początkowo przypadało na dzień 5 lipca, po czym – w 1897 r. – przeniesiono je na 7 lipca, a po reformie liturgicznej wyznaczono im termin 14 lutego. |
17 luty | Śś. Siedmiu Założycieli Zakonu Serwitów Najświętszej Maryi Panny | Kult śś. Siedmiu Założycieli Zakonu Serwitów Najświętszej Maryi Panny został zatwierdzony |
21 luty | Św. Piotra Damianiego | Św. Piotr Damiani zmarł we włoskiej miejscowości Faenza dnia 22 lutego 1072 r. Jego święto dołączono do kalendarza w 1823 r. |
22 luty | Święto Katedry św. Piotra | Święto, obchodzone tego dnia, jest poświadczane przez ,,Depositio Martyrum” z 354 r. |
23 lutry | Św. Polikarpa | Dnia 23 lutego 155 r. św. Polikarp ze Smyrny, w tymże mieście zmarł śmiercią męczeńską. Świadczy o tym ,,List Kościoła Smyryńskiego”. Koptowie i Bizantyjczycy obchodzili od starożytności to święto w dniu 23 lutego. Rzym przejął je dopiero w X w. i wyznaczył mu dzień 26 stycznia, przenosząc je po reformie liturgicznej na 23 lutego. |
4 marca | Św. Kazimierza | Św. Kazimierz zmarł w litewskiej miejscowości Wilno dnia 4 marca 1484 r. Jego kanonizacja nastąpiła w roku 1521 r., a święto ku jego czci wpisano do kalendarza w 1621 r. |
7 marca | Śś. Perpetui | Złożenie do grobu śś. Perpetui i Felicyty nastąpiło w Kartaginie dnia 7 marca 202 lub 203 r. Poświadcza to syryjskie ,,Breviarium” (z IV w.) oraz ,,Depositio Martyrum” z 354 r. Ze względu na dawne umiejscowienie w tym dniu święta św. Tomasza, obchód ku czci świętych męczennic od 1908 r. antycypowano 6 marca. Po reformie liturgicznej wpisano go na termin właściwy. |
8 marca | Św. Jana Bożego | Św. Jan Boży zmarł w hiszpańskiej miejscowości Granada 8 marca 1550 r. Jego kanonizacja nastąpiła w 1690 r., a święto wpisano do kalendarza w 1714 r. |
9 marca | Św. Franciszki Rzymianki | Św. Franciszka Rzymianka zmarła w Rzymie 9 marca 1440 r. Jej kanonizacja nastąpiła w 1608 r. i tego samego roku wpisano ją do kalendarza. |
17 marca | Św. Patryka | Złożenie do grobu św. Patryka w Irlandii nastąpiło dnia 17 marca 461 r. Świadczy o tym Martyrologium Hieronima (VI/VII w.) i Martyrologium Bedy Czcigodnego (przed 735 r.). Obchód na jego cześć wpisano do kalendarza w 1631 r. |
18 marca | Św. Cyryla Jerozolimskiego | Złożenie do grobu św. Cyryla z Jerozolimy nastąpiło w roku 386 r. Data 18 marca, jako dzień właściwy dla wspominania św. Cyryla, była obecna w pobożności ludu jerozolimskiego już w V w. Tego samego dnia czczą go także Bizantyjczycy i Koptowie. Jego święto wpisano do kalendarza w 1882 r. |
19 marca | Św. Józefa Oblubieńca Najświętszej Maryi Panny | Obchód liturgiczny ku czci św. Józefa, celebrowany dnia 19 marca, był obecny w wielu zachodnich kalendarzach od X w. W Rzymie święto to zaczęło być obchodzone w 1479 r. Do kalendarza wpisano je w 1621 r. |
23 marca | Św. Turybiusza Alfonsa de Mongrovejo | Św. Turybiusz Alfons de Mongrovejo zmarł |
25 | Zwiastowania Pańskiego | Uroczystość Zwiastowania Pańskiego, pochodząca z tradycji wschodniej, została przyjęta w Rzymie w VII w. pod nazwą ,,Annuntiatio Domini”, o czym świadczy ,,Liber Pontificalis” (ok. VI w.). Ryty wschodnie i liturgia ambrozjańska zaliczały ten obchód do świąt Pańskich. To samo uczyniono w rycie rzymskim po reformie liturgicznej. |
2 kwietnia | Św. Franciszka | Św. Franciszek z Paoli zmarł dnia 2 kwietnia 1507 r. (wówczas był to Wielki Piątek) we francuskiej miejscowości Tours. Jego kanonizacja nastąpiła w 1519 r., a święto na jego cześć wpisano do kalendarza w 1557 r. Jednak zostało ono zniesione podczas reformy dokonywanej po Soborze w Trydencie (1545-1563), kiedy to nie uwzględniono tego święta |
4 kwietnia | Św. Izydor | Złożenie do grobu św. Izydora nastąpiło w Hiszpanii dnia 4 kwietnia 636 r. Upamiętniają tę datę średniowieczne kalendarze hiszpańskie. Do Kalendarza Rzymskiego święto to wpisano dopiero w 1722 r. |
5 kwietnia | Św. Wincenty Ferrariusz | Św. Wincenty Ferrariusz zmarł 5 kwietnia 1519 r. w Wenecji. Jego kanonizacja nastąpiła w 1455 r., a jego święto wpisano do kalendarza w 1667 r. |
7 kwietnia | Św. Jan Chrzciciel de la Salle | Św. Jan Chrzciciel de la Salle zmarł we francuskiej miejscowości Rouen dnia 7 kwietnia 1719 r. Jego kanonizacja nastąpiła w 1900 r., a święto wpisano do kalendarza w 1904 r. Wówczas obchodzono je 15 maja. Natomiast dopiero po reformie liturgicznej zaczęto je obchodzić 7 kwietnia. |
11 kwietnia | Św. Stanisława | Św. Stanisław poniósł męczeństwo w polskiej miejscowości Kraków dnia 11 kwietnia 1079 r. Podaje to nekrolog Kapituły Krakowskiej. Jego kanonizacja nastąpiła w 1253 r., a jego święto wpisano do kalendarza w 1594 r. Początkowo obchodzono je 7 maja, a dopiero po reformie liturgicznej przeniesiono je na 11 kwietnia. |
13 kwietnia | Św. Marcina I | Św. Marcin I zmarł 13 kwietnia 656 r. na Krymie. W tym dniu czci go obrządek bizantyjski. Martyrologium Adonisa (powstałe ok. 860 r.) wspominał o złożeniu św. Marcina do grobu dnia 12 listopada, w którym to terminie obchodzono to święto w Rzymie od XI w. |
21 kwietnia | Św. Anzelma | Św. Anzelm zmarł w angielskiej miejscowości Canterbury 21 kwietnia 1109 r. Jego święto wpisano do kalendarza w 1688 r. |
23 kwietnia | Św. Jerzego | Prawdopodobnie kult św. Jerzego ma swoje korzenie w palestyńskiego Lidii. Jest on świętym szeroko znanym na Wschodzie i na Zachodzie. Jego wspomnienie obchodzono dnia 23 kwietnia. O ile w Rzymie, u Syryjczyków |
24 kwietnia | Św. Fidelisa | Św. Fidelis umarł śmiercią męczeńską 24 kwietnia 1622 r. w szwajcarskiej miejscowości Savièse. Jego kanonizacja nastąpiła w 1746 r., zaś święto na jego cześć wpisano do kalendarza w 1771 r. |
25 kwietnia | Św. Marka | Święto św. Marka celebrowano w rytach koptyjskim i bizantyjskim dnia 25 kwietnia. |
28 kwietnia | Św. Piotra Chanel | Św. Piotr Chanel zmarł śmiercią męczeńską na polinezyjskiej wyspie Futuna 28 kwietnia 1841 r. Jego kanonizacja nastąpiła w 1954 r. Jest on jednym z pierwszych męczenników z Oceanii. |
29 kwietnia | Św. Katarzyny | Św. Katarzyna ze Sieny zmarła w Rzymie 29 kwietnia 1380 r. Jej kanonizacja nastąpiła 29 kwietnia 1461 r. Jej wspomnienie wpisano do kalendarza w 1597 r. na dzień 29 kwietnia. Dopiero w 1628 r. przeniesiono je na kolejny dzień. Po reformie liturgicznej przywrócono temu świętu obchód w dniu 29 kwietnia. |
30 kwietnia | Św. Piusa V | Św. Pius V zmarł w Rzymie 1 maja 1572 r. Jego kanonizacja nastąpiła w 1712 r.,, a rok później wpisano go do kalendarza. Początkowo obchodzono jego wspomnienie w dniu 5 maja, |
1 maja | Św. Józefa Robotnika | Święto św. Józefa Robotnika ustanowił papież Pius XII w 1955 r., wyznaczając go na dzień 1 maja. W tym dniu w wielu regionach świętuje się bowiem cywilne święto pracy. |
2 maja | Św. Atanazego | Złożenie św. Atanazego z Aleksandrii do grobu nastąpiło 2 maja 373 r. W tym dniu świętowano ten obchód w rytach koptyjskim i bizantyjskim. Jego święto wpisano do kalendarza w 1550 r. |
3 maja | Śś. Filipa i Jakuba | Święto śś. Filipa i Jakuba Apostołów ma związek z poświęceniem rzymskiej Bazyliki Dwunastu Apostołów, dokonanym 1 maja ok. 570 r. Po tym, jak do kalendarza dodano święto św. Józefa, wyznaczone na dzień 1 maja, święto Apostłów przeniesiono na dzień 3 maja – pierwszy wolny dzień. |
12 maja | Śś. Nereusza Św. Pankracego | Złożenie do grobu śś. Nereusza i Achillesa dokonało się na cmentarzu Domicylli 12 maja. Upamiętania to Martyrologium Hieronima z VI/VII w. Na cmentarzu Oktawii znajduje się także ciało Pankracego z datą złożenia go do grobu. |
14 maja | Św. Macieja | Święto św. Macieja, obchodzone w rycie koptyjskim 4 marca, a w rycie bizantyjskim 9 sierpnia, było czczone w Rzymie od XI w. w dniu 24 lutego. O dniu 24 lutego jako dniu wspomnienia św. Macieja informuje Martyrologium Hieronima z VI/VII w. Jako że dzień ten często występuje w Okresie Wielkiego Postu, podczas reformy liturgicznej zdecydowano się je przenieść na Okres Wielkanocny, w pobliżu Wniebowstąpienia, wpisując je na dzień 14 maja. |
18 maja | Św. Jana I | Św. Jan I z Rawenny zmarł w więzieniu 18 maja 526 r. Jego święto zostało wpisane do kalendarza w XII w. i wyznaczono mu datę 27 maja. Tego dnia złożono go bowiem w grobie w Bazylice na Watykanie. Po reformie liturgicznej przeniesiono to święto na dzień 18 maja. |
20 maja | Św. Bernardyna | Św. Bernardyn ze Sieny zmarł we włoskiej miejscowości Akwileja dnia 20 maja 1444 r. Jego kanonizacja nastąpiła w 1450 r., a święto ku jego czci wpisano do kalendarza w 1657 r. |
25 maja | Św. Bedy Czcigodnego Św. Grzegorza VII Św. Marii Magdaleny de Pazzi | Św. Beda Czcigodna zmarł w angielskiej miejscowości Jarrow dnia 25 maja 735 r. Święto ku jego czci wpisano do kalendarza w 1899 r., wyznaczając mu datę 27 maja. Po reformie liturgicznej przeniesiono je na dzień 25 maja. Św. Grzegorz VII zmarł we włoskiej miejscowości Salerno dnia 25 maja 1085 r. Jego imię wpisano do Martyrologium Rzymskim w 1584 r., a do kalendarza w 1728 r. Św. Maria Magdalena de Pazzi zmarła we włoskiej miejscowości Florencja dnia 25 maja 1607 r. Jej kanonizacja nastąpiła w 1669 r. Rok później wpisano ją do kalendarza na dzień 25 maja. Jednak w 1728 r. przeniesiono jej obchód na dzień 27 maja, a w 1899 r. – na dzień 29 maja. Dopiero po reformie liturgicznej wróciła ona na swoje dawne miejsce w kalendarzu. |
26 | Św. Filipa Neri | Św. Filip Neri zmarł w Rzymie 26 maja 1595 r. Jego kanonizacja nastąpiła w 1622 r., a święto wpisano do kalendarza w 1625 r. |
27 | Św. Augustyna | Złożenie do grobu św. Augustyna z Canterbury nastąpiło w tymże angielskim mieścia 26 maja 604 lub 605 r. Świadczy o tym Martyrologium Hieronima z VI/VII w. Jego święto wpisano do kalendarza w 1882 r. i wyznaczono mu datę 28 maja. Dopiero po reformie liturgicznej przeniesiono je na dzień 27 maja. |
31 | Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny | Święto Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny, które ustanowił papież Urban VI w 1389 r. celem zakończenia schizmy zachodniej, wpisano do kalendarza na dzień 2 lipca (według zwyczaju franciszkańskiego z 1263 r.). Dopiero po reformie liturgicznej przeniesiono je na dzień 31 maja. |
Sobota po Uroczystości Najświętszego Serca Pana Jezusa | Najświętszego Serca Maryi | Święto Najświętszego Serca Maryi zostało ustanowione w roku 1944 r. przez papieża Piusa XII. Początkowo obchodzono je 22 sierpnia, a po reformie liturgicznej przeniesiono je na sobotę po Uroczystości Najświętszego Serca Pana Jezusa. |
1 czerwca | Św. Justyna | Św. Justyn Męczennik zmarł w Rzymie około 165 r. Nie jest jednak znana data złożenia jego ciała do grobu. W Kalendarzu Rzymskim, do którego został wpisany w 1882 r., czczono go 14 kwietnia. Jego obchód, z racji iż wypadało ono często w Okresie Wielkanocnym, przeniesiono po reformie liturgicznej na dzień 1 czerwca. Tego dnia jest on czczony w Bizancjum przynajmniej od IX w. |
2 czerwca | Śś. Marcelina | Złożenie do grobu śś. Marcelina i Piotra dokonało się na cmentarzu ,,Inter duos Lauros” przy Via Labicana dnia 2 czerwca około roku 304 r. Poświadcza to Martyrologium Hieronima z VI/VII w. |
3 czerwca | Śś. Karola Lwangi | Św. Karol Lwanga i jego dwudziestu jeden Towarzyszy to męczennicy z Ugandy, będący protomęczennikami Afryki. Św. Karol zmarł |
5 czerwca | Św. Bonifacy | Św. Bonifacy był męczennikiem, zabitym w pobliżu holenderskiej miejscowości Dokkum dnia 5 czerwca 754 r. Pamięć o nim była pielęgnowana przez wiernych. Został on wpisany do kalendarza w 1874 r. |
6 czerwca | Św. Norbert | Św. Norbert zmarł w niemieckiej miejscowości Magdeburga, dnia 6 lipca 1134 r. Jego kanonizacja nastąpiła w 1582 r., a wpisanie do kalendarza w 1620 r. |
9 czerwca | Św. Efrem | Według ,,Chronicon Edessenum” z 540 r., św. Efrem zmarł w tureckiej miejscowości Edessa dnia 9 czerwca 378 r. Jego święto wpisano do kalendarza w 1920 r. i początkowo obchodzone je 18 czerwca. Zmieniono to dopiero po reformie liturgicznej, przenosząc obchód ku jego czci na dzień 9 czerwca. |
11 czerwca | Św. Barnaby | Święto św. Barnaby celebrował w tym dniu od dawna ryt bizantyjski i ryt syryjski. W Rzymie zaczęto je obchodzić w XI w. |
13 czerwca | Św. Antoniego | Św. Antoni zmarł we włoskiej miejscowości Padwa dnia 13 czerwca 1231 r. Jego kanonizacja nastąpiła w 1232 r., a jego kult szybko się rozprzestrzenił. |
19 czerwca | Św. Romualda | Św. Romuald zmarł 19 czerwca 1027 r. we włoskiej miejscowości Fabriano. Jego kanonizacja nastąpiła w roku 1032 r., lecz do kalendarza został dołączony dopiero w 1594 r. |
21 czerwca | Św. Alojzy Gonzaga | Św. Alojzy Gonzaga zmarł w Rzymie dnia 21 czerwca 1591 r. Jego kanonizacja nastąpiła |
22 czerwca | Św. Paulin z Noli Śś. Jan Fischer | Złożenie do grobu św. Paulina z Noli nastąpiło dnia 22 czerwca 451 r. Informację tę podaje Martyrologium Hieronima z VI/VII w. Jego święto zaczęło być obchodzone w Rzymie w XII w. Św. Jan Fischer był męczennikiem i zmarł w angielskiej miejscowości Londyn dnia 22 czerwca 1535 r. Tego samego roku w dniu 6 czerwca śmierć męczeńską poniósł również św. Tomasz More. Ich kanonizacja nastąpiła w 1935 r. Ich przykład jest ważny dla chrześcijan obecnych czasów. |
24 czerwca | Narodzenia św. Jana Chrzciciela | Uroczystość Narodzenia św. Jana Chrzciciela obchodzono w tym dniu już za czasów św. Augustyna (†430). |
27 czerwca | Św. Cyryla Aleksandryjskiego | U Koptów i Bizantyjczyków dzień 27 czerwca był dniem obchodu złożenia do grobu św. Cyryla Aleksandryjskiego. Do Kalendarza Rzymskiego wpisano to święto dopiero w 1882 r. i początkowo wyznaczono mu datę 9 lutego. Dopiero po reformie liturgicznej przeniesiono ten obchód na dzień 27 czerwca |
28 czerwca | Św. Ireneusza | Złożenie do grobu św. Ireneusza z Lyonu nastąpiło dnia 28 czerwca ok. 202 r. Taką informację podaje Martyrologium Hieronima |
29 czerwca | Śś. Apostołów Piotra i Pawła | Uroczystość śś. Apostołów Piotra i Pawła od dawna świętowano dnia 29 czerwca. Wspomina o tym powstałe w 354 r. ,,Depositio Martyrum”. Prawdopodobnie obchód ten powstał w 258 r. |
30 czerwca | Śś. Pierwszych Męczenników Kościoła Rzymskiego | Obchód ku czci śś. Pierwszych Męczenników Kościoła Rzymskiego powstał ze względu na usunięcie znacznej liczby męczenników |
3 lipca | Św. Tomasza Apostoła | Według Martyrologium Hieronima z VI/VII w. dnia 3 lipca wspominano przeniesienie ciała św. Tomasza. Święto ku czci tego Apostoła celebrowały ryty syryjski zachodni i syro-malabarski. W Rzymie obchód ten przyjęto w IX w. i początkowo obchodzono dnia 21 grudnia. Nowy kalendarz przeniósł to święto na dzień |
4 lipca | Św. Elżbiety Portugalskiej | Św. Elżbieta zmarła 4 lipca 1336 r. |
5 lipca | Św. Antoniego Marii Zaccaria | Św. Antoni Maria Zaccaria zmarł we włoskiej miejscowości Cremona dnia 5 lipca 1539 r. Jego kanonizacja nastąpiła w 1897 r. i tego samego roku został on wpisany do Kalendarza Rzymskiego. |
6 lipca | Św. Marii Goretti | Św. Maria Goretti, dziewica i męczennica, zmarła w pobliżu Rzymu dnia 6 lipca 1902 r. Jej kanonizacja nastąpiła w 1950 r. |
11 lipca | Św. Benedykta | Złożenia do grobu św. Benedykta miało miejsce we włoskiej miejscowości Monte Cassino dnia 21 marca 547 r. Jest to wspominane przez Martyrologium Hieronima z VI/VII w. i Martyrologium Bedy Czcigodnego, które powstało przed 735 r.). Jego święto zaczęło być obchodzone w Rzymie od XI w. Jednakże już w VIII w. galijskie księgi liturgiczne wymieniały dzień 11 lipca jako ,,dies natalis” św. Benedykta. W obecnym kalendarzu święto to występuje termie 11 lipca nie tylko dlatego, że w tym dniu obchodzono narodziny dla nieba św. Benedykta, ale także dlatego, że poprzednia data wypadała bardzo często w Okresie Wielkiego Postu. |
13 lipca | Św. Henryka | Św. Henryk zmarł dnia 13 lipca 10024 r. w niemieckiej miejscowości Bambergia. Jego kanonizacja nastąpiła w 1146 r. W roku 1631 został wpisany do kalendarza i dołączony do święta św. Anakleta jako komemoracja. Natomiast w 1668 r. został przeniesiony na dzień, w którym jest czczony do dzisiaj. |
14 lipca | Św. Kamila de Lellis | Św. Kamil de Lellis zmarł w Rzymie 14 lipca 1614 r. Jego kanonizacja nastąpiła w 1746 r., a święto wpisano do kalendarza w 1762 r. Początkowo celebrowano ten obchód dnia 18 lipca, ale po reformie liturgicznej przeniesiono go na dzień 14 lipca. |
15 lipca | Św. Bonawentury | Św. Bonawentura zmarł 15 lipca 1274 r. we francuskiej miejscowości Lyon. Jego kanonizacja nastąpiła w 1482 r. i tego samego roku dołączono go do kalendarza. W 1568 r. przeniesiono jego obchód z drugiej niedzieli lipca na dzień 14 lipca. Po reformie liturgicznej wyznaczono mu dzień 15 lipca. |
16 lipca | Matki Bożej | Święto Matki Bożej z Góry Karmel powstało między 1376 a 1386 r. Zostało ono dopisane do kalendarza w 1726 r. Jednak w 1960 r. zmieniono jego rangę, czyniąc z niego komemorację. |
21 lipca | Św. Wawrzyńca | Św. Wawrzyniec z Brindisi zmarł 22 lipca 1619 r. w portugalskiej miejscowości Lizbona. Jego kanonizacja nastąpiła w 1881 r., a święto wpisano do kalendarza w 1959 r. |
22 lipca | Św. Marii Magdaleny | Według Martyrologium Bedy Czcigodnego (sprzed 735 r.) obchód ten był świętowany 22 lipca. Tego dnia obchodzili to święto także Syryjczycy, Bizantyjczycy i Koptowie. Jednak kult św. Marii Magdaleny nie był znany na Zachodzie przed XII w. W odnowionej liturgii rzymskiej nie ma więcej wspomnienia Marii |
23 lipca | Św. Brygidy | Św. Brygida zmarła w Rzymie 23 lipca 1373 r. Jej kanonizacja nastąpiła 7 października 1391 r. Do kalendarza wpisano ją dopiero w 1623 r. Początkowo obchodzono jej święto dnia |
25 lipca | Św. Jakuba | Św. Jakub poniósł śmierć męczeńską w okresie paschalnym. Martyrologium Hieronima z VI/VII w. podaje jednak, że od IX w. czczono go |
26 lipca | Śś. Joachima | W rycie bizantyjskim dnia 25 lipca obchodzi się święto ,,Dormitio S. Annae”. Jest to dzień, Święto św. Joachima, ze względu na podobne znacznie, zostało dopisane do obchodu ku czci św. Anny. Początkowo występowało ono samodzielnie, jako że wspomnienie św. Joachima, wpisane do kalendarza w 1584 r., wypadało dnia 20 marca. W 1738 r. zostało jednak przeniesione na niedzielę po Oktawie Wniebowzięcia, a w 1913 r. zapisane pod datą 16 sierpnia. |
29 lipca | Św. Marty | Święto św. Marty zostało wpisane przez franciszkanów do ich kalendarza w 1262 r. Świętowano je dnia 29 lipca w Oktawie św. Marii Magdaleny. To święto zostało przyjęte |
30 lipca | Św. Piotra Chryzologa | Św. Piotr Chryzolog zmarł we włoskiej miejscowości Forum Conrelii dnia 31 lipca po roku 451. Informuje o tym ,,Libri Pontificalis Ecclesiae Ravennatis” z IX w. Jego święto zostało wpisane do kalendarza w 1729 r. i początkowo celebrowano je 4 grudnia. Przeniesiono je na datę 30 lipca dopiero po reformie liturgicznej. |
31 lipca | Św. Ignacego Loyoli | Św. Ignacy Loyola zmarł w Rzymie 31 lipca 1556 r. Jego kanonizacja nastąpiła w 1622 r., |
1 sierpnia | Św. Alfonsa Marii de Liguori | Św. Alfons Maria de Liguori zmarł we włoskiej miejscowości Nocera Paganorum dnia 1 sierpnia 1787 r. Jej kanonizacja nastąpiła w 1839 r. i tego samego roku dopisano ją do kalendarza. Początkowo obchodzono to święto dnia 2 sierpnia. Dopiero po reformie liturgicznej przeniesiono je na dzień 1 sierpnia. |
2 sierpnia | Św. Euzebiusza | Złożenie do grobu św. Euzebiusza z Vercelli nastąpiło dnia 1 sierpnia 371 r. Wspomina o tym Martyrologium Hieronima z VI/VII w. Jego święto wpisano do kalendarza w roku 1602. Początkowo obchodzone je dnia 15 grudnia, gdyż był to dzień jego święceń biskupich, które miały miejsce około roku 345. W roku 1728 r. przeniesiono ten obchód na dzień 16 grudnia (ze względu na Oktawę Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny). Dopiero po reformie liturgicznej święto to zaczęło być celebrowane dnia 2 sierpnia. |
4 sierpnia | Św. Jana Marii Vianney | Św. Jan Maria Vianney we francuskiej miejscowości Ars dnia 4 sierpnia 1859 r. Jego kanonizacja nastąpiła w 1925 r., a jego obchód wpisano do kalendarza w roku 1928 r. Początkowo święto to występowało w dniu 9 sierpnia, a potem – w 1960 r. – przeniesiono je na dzień 8 sierpnia. Po reformie liturgicznej przeniesiono ten obchód na dzień 4 sierpnia. |
5 sierpnia | Poświęcenia Bazyliki Matki Bożej Śś. Sykstusa II | Poświęcenie Bazyliki Matki Bożej dokonało się dnia 5 sierpnia za pontyfikatu papieża Sykstusa III (†440). Wspomina o tym Martyrologium Hieronima z VI/VII w. Święto wpisano do kalendarza w 1568 r. Męczeństwo św. Sykstusa II (papieża) i jego czterech diakonów nastąpiło 6 sierpnia 258 r. Świadczy o tym List św. Cypriana z tegoż czasu. Ich pochowanie na cmentarzu Kaliksta poświadcza natomiast ,,Depositio Martyrum” z 354 r. |
6 sierpnia | Przemienienia Pańskiego | Przemienienie Pańskiego celebrowano dnia 6 sierpnia w rytach syryjskim (tak zachodnim, jak i wschodnim), bizantyjskim i koptyjskim. Ryt armeński świętował ten obchód w niedzielę po dniu 6 sierpnia. Na Zachodzie święto to zaczęło być obchodzone w XI w. Do kalendarza zostało natomiast wpisane w roku 1457. |
8 sierpnia | Św. Dominika Św. Kajetana | Św. Dominik zmarł we włoskiej miejscowości Bolonia dnia 6 sierpnia 1221 r. Jego kanonizacja nastąpiła w 1234 r. i początkowo obchodzono w dniu 5 sierpnia, co też zostało wpisane do kalendarza. W 1568 r. przeniesiono ten obchód na dzień 4 sierpnia, a po reformie liturgicznej wpisano go do kalendarza w dniu 8 sierpnia. Św. Kajetan zmarł we włoskiej miejscowości Neapol dnia 7 sierpnia 1547 r. Jego kanonizacja nastąpiła w 1671 r. Obchód na jego cześć wpisano do kalendarza w dniu 1673 r. |
10 sierpnia | Św. Wawrzyńca | Złożenie do grobu św. Wawrzyńca nastąpiło dnia 10 sierpnia w ogrodzie Verano przy Via Tiburtina. Poświadcza to ,,Depositio Martyrum” 354. |
11 sierpnia | Św. Klary | Św. Klara zmarła we włoskiej miejscowości Asyż dnia 11 sierpnia 1253 r. Jej kanonizacja nastąpiła w roku 1255. Jej święto początkowo obchodzono dnia 12 sierpnia, ale po reformie liturgicznej przeniesiono je na dzień 11 sierpnia. |
13 sierpnia | Śś. Poncjana | Przeniesienie św. Poncjana na cmentarz Kaliksta i św. Hipolita na cmentarz przy Via Tiburtina nastąpiło dnia 13 sierpnia. Poświadcza to ,,Depositio Martyrum” z 354 r. |
15 sierpnia | Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny | Już w V w. obchodzono w Jerozolimie dnia 15 sierpnia wspomnienie św. Bożej Rodzicielki. Wiek później święto to rozpowszechniło się na całym Wschodzie jako obchód Zaśnięcia Matki Bożej. Pod tym tytułem przyjął to święto Rzym |
16 sierpnia | Św. Stefana Węgierskiego | Św. Stefan, król Węgier, zmarł w węgierskiej miejscowości Székesfehérvár, dnia 15 sierpnia 1083 r. W roku 1631 r. jego komemoracja została wpisana do kalendarza. Początkowo obchodzono je 20 sierpnia wraz ze świętem św. Bernarda. Potem zaś, od roku 1687 r., celebrowano to święto w dniu 2 września. Po reformie liturgicznej przeniesiono ten obchód na dzień 16 sierpnia. |
19 sierpnia | Św. Jana Eudesa | Św. Jan Eudes zmarł we francuskiej miejscowości Caen dnia 19 sierpnia 1680 r. Jego kanonizacja nastąpiła w 1925 r., a jego święto wpisano do kalendarza w 1928 r. |
20 sierpnia | Św. Bernarda | Św. Bernard zmarł w klasztorze Clairvaux dnia 20 sierpnia 1153 r. Jego kanonizacja nastąpiła |
21 sierpnia | Św. Piusa X | Św. Pius X zmarł w Rzymie 20 sierpnia 1914 r. Jego kanonizacja nastąpiła w 1954 r., a rok później wpisano ten obchód do kalendarza. Początkowo obchodzono go dnia 3 września, a po reformie liturgicznej przeniesiono ten obchód na dzień 21 sierpnia. |
22 sierpnia | Matki Bożej Królowej | Święto Matki Bożej Królowej zostało ustanowione przez papieża Piusa XII (†1958) |
23 sierpnia | Św. Róży z Limy | Św. Róża z Limy zmarła 24 sierpnia 1617 r. Jej kanonizacja nastąpiła w 1671 r., a jej święto wpisano do kalendarza w 1727 r. Wówczas zaczęto celebrować ten obchód dnia 30 sierpnia. Po reformie liturgicznej przeniesiono to święto na dzień 23 sierpnia. |
24 sierpnia | Św. Bartłomieja | W rycie bizantyjskim święto św. Bartłomieja Apostoła celebrowano dnia 25 sierpnia, czyli w dniu przeniesienia jego ciała. Średniowieczne kalendarze od IX w. zawierały ten obchód zarówno w dniu 24, jak i w dniu 25 sierpnia. Kalendarz Rzymski, począwszy od roku 1568, posiadał to święto w dniu 24 sierpnia. |
25 sierpnia | Św. Ludwika Św. Józefa Kalasantego | Św. Ludwik zmarł w tunezyjskiej miejscowości Tunis dnia 25 sierpnia 1270 r. Został kanonizowany w 1297 r. i wpisany do kalendarza. Św. Józef Kalasanty zmarł w Rzymie 25 sierpnia 1648 r. Został kanonizowany w 1767 r., a jego święto wpisano do kalendarza 1769 r. Początkowo było ono obchodzone dnia 27 sierpnia, a po reformie liturgicznej przeniesiono je na dzień 25 sierpnia. |
27 sierpnia | Św. Moniki | Pustelnicy z Zakonu św. Augustyna od XV w. obchodzili dnia 5 maja wspomnienie nawrócenia św. Augustyna. Dzień wcześniej wspominali oni św. Monikę. Około roku 1550 wprowadzono ten obchód do kalendarza i początkowo celebrowano go w dniu 5 maja. Po reformie liturgicznej przeniesiono ten obchód na 27 sierpnia. |
28 sierpnia | Św. Augustyna | Złożenie do grobu św. Augustyna w północnoafrykańskiej Hipponie nastąpiło 28 sierpnia 430 r. Fakt ten został poświadczony przez Wiktora z Wity (†V w.). W Rzymie zaczęto obchodzić to święto od VIII w. |
29 sierpnia | Ścięcia Jana Chrzciciela | Już w V w. obchodzono w Jerozolimie wspomnienie św. Jana Chrzciciela. Data celebracji była tożsama z dzisiejszą. Wybrano ten termin prawdopodobnie dlatego, że 29 sierpnia przypadała rocznica poświęcenia bazyliki ku jego czci w samaryjskiej miejscowości Sebaste. W VI i VII w. zaczęto obchodzić to święto tak na Wschodzie, jak i na Zachodzie pod nazwą Męki Jana Chrzciciela lub pod nazwą Ścięcia Jana Chrzciciela. |
3 września | Św. Grzegorza Wielkiego | Święto św. Grzegorza Wielkiego było obchodzone w Rzymie od VIII w. Początkowo celebrowano je dnia 12 marca, kiedy to nastąpiło złożenie jego ciała w grobie. Po reformie liturgicznej obchód ten przeniesiono na dzień |
8 września | Narodzenia Najświętszej Maryi Panny | W tym samym czasie, co święto Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, narodziło się |
13 września | Św. Jana Chryzostoma | Św. Jan Chryzostom zmarł w tureckiej miejscowości Comana Pontica dnia 14 września 407 r., kiedy to Kościół obchodzi święto Podwyższenia Krzyża św. U Syryjczyków to święto jest obchodzone dzień wcześniej, 13 września, podczas gdy Bizantyjczy i Koptowie przenieśli ten obchód na dzień 13 listopada. W Rzymie obchód ten czczono od X w. w dniu 27 stycznia. Była to data przeniesienia jego ciała do Konstantynopola, czego dokonano w 438 r. Obecnie, po reformie liturgicznej, powrócono do zwyczaju Syryjczyków, umieszczając ten obchód w dniu poprzedzającym jego ,,dies natalis” |
14 września | Podwyższenia Krzyża Świętego | W Jerozolimie w V w., dzień po obchodzie poświęcenia Bazyliki Zmartwychwstania Pańskiego, czego dokonano 13 września 335 r., Krzyż Święty był ukazywany ludowi. Stąd wzięło początek dzisiejsze święto, obchodzone we wszystkich obrządkach wschodnich. Rzym przyjął ten obchód w VII w. |
15 września | Matki Bożej Bolesnej | Święto Matki Bożej Bolesnej, po raz pierwszy obchodzone w 1667 r. przez Zakon Służebniczek Matki Bożej Bolesnej, zostało wpisane do kalendarza w 1814 r. Początkowo miało być ono celebrowane w trzecią niedzielę września. Jednak w 1913 r. przeniesiono je na dzień 15 września i tak pozostało do dziś. |
16 września | Śś. Korneliusza | Męka św. Cypriana dokonała się w afrykańskiej Kartaginie dnia 14 września 258 r. Wspomina Św. Korneliusz został wygnany i zmarł na wygnaniu we włoskiej miejscowości Kantalicjo w czerwcu 253 r. Już w połowie IV w. jego wspomnienie było łączone ze wspomnieniem św. Cypriana. Niemniej, księgi rzymskie zawsze podawały tylko jeden formularz dla obydwu świętych. Święto śś. Korneliusza i Cypriana zostało przeniesione przez papieża Grzegorza IX (†1378) na dzień 16 września, ze względu na obchód ku czci św. Krzyża (14 września) oraz zakończenie Oktawy Narodzenia Pańskiego |
17 września | Św. Roberta Bellarmina | Św. Robert Bellarmin zmarł w Rzymie dnia 17 września 1621 r. Jego kanonizacja nastąpiła |
19 września | Św. Januarego | Złożenie do grobu św. Januarego nastąpiło dnia 19 września we włoskiej miejscowości Puteoli. Świadczy o tym Martyrologium Hieronima z VI/VII w. Święto na jego cześć wpisano do kalendarza w 1586 r. |
21 września | Św. Mateusza | Dzień ku czci św. Mateusza wspominano dnia 21 września. Taka data znajduje się |
26 września | Śś. Kosmy | Papież Feliks IV (†530) poświęcił na Forum Romanum bazylikę ku czci śś. Kosmy |
27 września | Św. Wincentego Pallottiego | Św. Wincenty Pallotti zmarł we francuskiej miejscowości Paryż dnia 27 września 1660 r. Jego kanonizacja nastąpiła w 1737 r., w którym to roku dopisano jego obchód do kalendarza. Początkowo celebrowano je w dniu 19 lipca, |
28 września | Św. Wacław | Św. Wacław był męczennikiem, który oddał życie w czeskim Bolesławiu dnia 28 września 929 r. i był od razu uznawany za świętego. Obchód na jego cześć włączono do kalendarza |
29 września | Śś. Michała, Gabriela i Rafała | Poświęcenie Bazyliki św. Michała, według Martyrologium Hieronima z VI/VII w., miało miejsce dnia 29 września w V w. Po reformie liturgicznej usunięto wzmiankę o tym poświęceniu, dodając do imienia Michała także dwóch innych Archaniołów, których od 1921 r. do reformy kalendarza wspominano 24 marca |
30 września | Św. Hieronima | Złożenie do grobu św. Hieronima w judejskim Betlejem, miało miejsce 30 września 420 r. Wspomina o tym Prosper z Akwitanii (†455-465) i Martyrologium Hieronima z VI/VII w. Jego święto w Rzymie zaczęło być obecne w VIII w. |
1 października | Św. Teresy | Św. Teresa od Dzieciątka Jezus zmarła we francuskiej miejscowości Hawr dnia 30 września 1897 r. Jej kanonizacja nastąpiła w 1925 r., zaś święto wpisano do kalendarza w 1927 r. |
2 października | Śś. Aniołów Stróży | Święto śś. Aniołów Stróży powstało w XVI w., |
4 października | Św. Franciszka | Św. Franciszek zmarł we włoskiej miejscowości Asyż dnia 3 października 1226 r. Jego kanonizacja nastąpiła w 1228 r., a święto wpisano do kalendarza na dzień 4 października. |
6 października | Św. Bruno | Św. Bruno zmarł 6 października 1101 r. we włoskiej Kalabrii. Mimo że nigdy nie został |
7 października | Matki Bożej Różańcowej | Święto Matki Bożej Różańcowej zostało ustanowione w 1573 r. jako akt wdzięczności za zwycięstwo odniesione przez chrześcijańską armię pod Naupaktos. Zostało ono wpisane do kalendarza w 1716 r. i początkowo było celebrowane w pierwszą niedzielę października. Dopiero w 1913 r. przeniesiono ten obchód na dzień 7 października. |
9 października | Śś. Dionizego Św. Jana Leonardiego | Złożenie do grobu śś. Dionizego i Towarzyszy odbyło się w Lutecji pod Paryżem dnia 9 października. Wspomina o tym Martyrologium Hieronima. Święto na ich cześć zaczęło być Św. Jan Leonardii zmarł w Rzymie dnia 9 października 1609 r. Jego kanonizacja nastąpiła w roku 1938, a wpisanie do kalendarza dwa lata później. |
14 października | Św. Kaliksta I | Złożenie do grobu św. Kaliksta I na cmentarzu Calepodii przy Via Aurelia nastąpiło dnia 14 października 222 r. Poświadcza to ,,Depositio Martyrum” z 354 r. |
15 października | Św. Teresy z Avila | Św. Teresa zmarła w hiszpańskiej miejscowości Alba de Tormes między 4 a 15 października 1582 r. Jej kanonizacja nastąpiła w 1622 r., a wpisanie do kalendarza w 1636 r. |
16 października | Św. Jadwigi Św. Małgorzaty Marii Alacoque | Św. Jadwiga zmarła w polskim mieście Trzebnica dnia 15 października 1243 r. Jej kanonizacja nastąpiła w 1267 r. Jednak do kalendarza została wpisana dopiero w 1680 r. Wówczas obchód ten celebrowano w dniu 17 października. Zmieniło się to dopiero w 1929 r., kiedy – ze względu na obchód św. Małgorzaty Marii Alacoque – przeniesiono to święto na dzień 16 października i tak pozostało do dnia dzisiejszego. Św. Maria Małgorzata Alacoque zmarła we francuskiej miejscowości Paray-le-Monial dnia 17 października 1690 r. Jej kanonizacja nastąpiła w 1920 r., a dziewięć lat później obchód na jej cześć dopisano do kalendarza i umiejscowiono |
17 października | Św. Ignacy Antiocheński | Św. Ignacy Antiocheński zmarł śmiercią męczeńską w Rzymie około 107 r. Jego święto celebruje się w Syrii dnia 17 października, co wyraża syryjskie ,,Breviarium” z IV w. Natomiast Martyrologium Adonisa, powstałe około 860 r., zawierało to święto w dniu |
18 października | Św. Łukasza | Święto św. Łukasza było obchodzone dnia 18 października tak na Wschodzie, jak i na Zachodzie. Rzym przyjął je w IX w. |
19 października | Św. Isaaca Joguesa Św. Pawła od Krzyża | Św. Isaac Jogues i św. Jan de Lalande zostali umęczeni w amerykańskiej miejscowości Ossernenon dnia 18 października 1647 r. Ich kanonizacja, wespół z sześcioma innymi misjonarzami (umęczonymi między 1642 a 1649 r.), nastąpiła w 1930 r. Św. Paweł od Krzyża zmarł w Rzymie dnia 18 października 1775 r. Jego kanonizacja nastąpiła w 1867 r., zaś święto wpisano do kalendarza w 1869 r. Początkowo obchodzono je 28 kwietnia, a po reformie liturgicznej przeniesiono je na dzień 19 października. Obydwa obchody występują dziś w dniu 19 października ze względu na to, że dzień właściwy, tj. 18 października, jest już zajęty przez św. Łukasza. |
23 października | Św. Jana Kapistrana | Św. Jan Kapistran zmarł w chorwackiej miejscowości Ilok dnia 23 października 1456 r. Jego kanonizacja nastąpiła w 1690 r., a wpisanie do kalendarza w 1890 r. Początkowo obchód ten celebrowano w dniu 28 marca, ale po reformie liturgicznej przeniesiono go na dzień 23 października. |
24 października | Św. Antoniego Marii Clareta | Św. Antoni Maria Claret zmarł we francuskiej miejscowości Abbaye de Fontfroide dnia 24 października 1870 r. Jego kanonizacja nastąpiła w roku 1950, a jego święto wpisano do kalendarza w 1960 r. Początkowo obchodzono je dnia 23 października, ale po reformie liturgicznej przeniesiono ten obchód na dzień 24 października. |
28 października | Śś. Szymona i Judy Tadeusza | Święto śś. Szymona i Judy Tadeusza było obchodzone od dawna dnia 28 października. Rzym zaczął je świętować w IX w. W rytach wschodnich czci się tych Apostołów osobno: Szymona dnia 10 maja, a Judę dnia 19 czerwca. |
1 listopada | Wszystkich Świętych | Kościoły wschodnie od IV w. upamiętniają wszystkich świętych męczenników w jednej uroczystości. Niektóre czynią to w Okresie Wielkanocnym (Syryjczycy), a inni po Pięćdziesiątnicy (Bizantyjczycy). Ludy celtyckie i frakijskie zaczęły obchodzić to święto w VIII w. Rzym natomiast przyjął je w IX w. |
2 listopada | Wspomnienie wszystkich wiernych zmarłych | Wspomnienie wszystkich wiernych zmarłych było obchodzone w dzień po uroczystości Wszystkich Świętych z Clun, czyli święta, ustanowionego w 998 r. przez św. Odylona (†1049). Święto to stało się bardziej powszechne w XI w., a w Rzymie zostało przyjęte w XIV w. |
3 listopada | Św. Marcina | Św. Marcin de Porres zmarł w peruwiańskiej miejscowośći Lima dnia 3 listopada 1639 r. Jego kanonizacja nastąpiła w 1962 r. Kult tego święto stał się bardzo znany w całej Ameryce. |
4 listopada | Św. Karola Boromeusza | Św. Karol Boromeusz zmarł we włoskiej miejscowości Mediolan dnia 3 listopada 1584 r. Jego kanonizacja nastąpiła w 1610 r., a święto na jego cześć wpisano do kalendarza w 1613 r. Od tamtej pory jest ono obchodzone dnia 4 listopada. |
9 listopada | Rocznica Poświęcenia Bazyliki | Data poświęcenia Bazyliki na Lateranie nie jest znana. Wiadomo jednak, że nastąpiło ono około 324 r. Kalendarze miasta Rzymu z IX w. wspominały, że dzień obchodów na jej cześć przypadał 9 listopada. |
10 listopada | Św. Leona Wielkiego | Złożenie do grobu św. Leona Wielkiego nastąpiło dnia 10 listopada 461 r. Świadczy o tym Martyrologium Hieronima z VI/VII w. oraz Kalendarz św. Willibrorda z VIII w. Początkowo święto ku czci św. Leona obchodzono dnia 28 czerwca. Tego bowiem dnia papież Sergiusz I (†701) przeniósł ciało św. Leona do Bazyliki na Watykanie. Księgi gallikańskie świętowały jednak 11 kwietnia. Rzym zaczął je świętować w XII w. Zmiana daty tego obchodu nastąpiło po reformie liturgicznej. |
11 listopada | Św. Marcina | Złożenie do grobu św. Marcina z Turynu nastąpiło 11 listopada 397 r. Wspomina o tym Martyrologium Hieronima z VI/VII w. W Rzymie zaczęto obchodzić to święto w VI w. |
12 listopada | Św. Jozafata | Św. Jozafat zmarł śmiercią męczeńską |
15 listopada | Św. Alberta Wielkiego | Św. Albert Wielki zmarł w niemieckiej miejscowości Kolonia dnia 15 listopada 1280 r. Jego kanonizacja nastąpiła w roku 1931, a rok później wpisano go do kalendarza. |
16 listopada | Św. Małgorzaty Szkockiej Św. Gertrudy | Św. Małgorzata Szkocka zmarła w Edynburgu dnia 16 listopada 1093 r. i została pochowana w Dunfermline. Wpisano ją do kalendarza w 1673 r. Początkowo obchód ten celebrowano dnia 10 czerwca, lecz zmieniło się to po reformie liturgicznej, kiedy przeniesiono go na dzień 16 listopada. Św. Gertruda zmarła w niemieckiej miejscowości Eisleben dnia 17 listopada około roku 1302. Nigdy nie została formalnie kanonizowana. Jednak jej święto wpisano do kalendarza w 1738 r. Rok później przeniesiono je na dzień 15 listopada, a ostatecznie – w 1932 r. – umieszczono je w dniu 16 listopada. |
17 listopada | Św. Elżbiety Węgierskiej | Św. Elżbieta Węgierska zmarła w niemieckiej miejscowości Magdeburg dnia 17 listopada 1231 r. Jej kanonizacja nastąpiła w 1235 r. Święto na jej cześć włączono do kalendarza w 1670 r. Początkowo celebrowano je dnia 19 listopada, jednak po reformie liturgicznej przeniesiono je na dzień 17 listopada. |
18 listopada | Poświęcenia Bazylik św. Piotra | Od XI w. w Rzymie świętowano dzień Poświęcenia Bazylik śś. Piotra i Pawła w dniu 18 listopada. Dzisiejsza Bazylika św. Piotra na Watykanie została poświęcona dnia 18 listopada 1626 r., a Bazylika św. Piotra za Murami 10 grudnia 1854 r. |
21 listopada | Ofiarowania Najświętszej Maryi Panny | Święto Ofiarowania Najświętszej Maryi Panny wywodzi się z konsekracji Bazyliki Santa Maria Nova, wzniesionej w Jerozolimie w pobliżu Świątyni w 543 r. Została ona wprawdzie dawno temu zniszczona, ale pozostał po niej omawiany obchód liturgiczny. Był on celebrowany na Wschodzie. Papieże rzymscy zaczęli je świętować w 1373 r. Zostało ono potem zniesione w 1568 r. i ponownie włączone do kalendarza w 1585 r. |
22 listopada | Św. Cecylii | Święto św. Cecylii było obchodzone dnia 22 listopada w jej bazylice po drugiej stronie Tybru już w 545 r. Jednak tytuł ten pochodzi sprzed 313 r. |
23 listopada | Św. Klemensa I Św. Kolumbana | Złożenie do grobu św. Klemensa I nastąpiła dnia 23 listopada. Świadczy o tym Martyrologium Hieronima z VI/VII w. i wszystkie rzymskie księgi liturgiczne. Bizantyjczycy obchodzili jego wspomnienie 24 listopada. Złożenie do grobu św. Kolumbana we włoskiej miejscowości Bobbio nastąpiło 23 listopada 615 r. Poświadczają to niektóre starożytne manuskrypty Martyrologium Hieronima z VI/VII w. Jego kult cieszył się popularnością w wielu regionach. |
30 listopada | Św. Andrzeja | Święto św. Andrzeja było obecne we wszystkich kalendarzach wschodnich i zachodnich w dniu 30 listopada. Rzym przyjął to święto w VI w. |
3 grudnia | Św. Franciszka Ksawerego | Św. Franciszek Ksawery zmarł na chińskiej wyspie Shangchuan Dao dnia 3 grudnia 1552 r. Jego kanonizacja nastąpiła w roku 1622 r., a święto wpisano do kalendarza w 1663 r. |
4 grudnia | Św. Jana Damasceńskiego | Złożenie do grobu św. Jana Damasceńskiego blisko Jerozolimy ryt bizantyjski wspomina dnia 4 grudnia. Prawdopodobnie tego dnia ok. 749 r. zmarł św. Jan. Jego święto wpisano do kalendarza w roku 1890 i obchodzono je 27 marca. |
6 grudnia | Św. Mikołaja | Złożenie do grobu św. Mikołaja w tureckiej miejscowości Mira jest obchodzone w rytach koptyjskim i bizantyjskim dnia 6 grudnia. Jego święto zaczęło być rozpowszechniane na Zachodzie w X w., a stało się jeszcze bardziej znane po przeniesieniu jego relikwii do włoskiej miejscowości Bari w 1087 r. |
7 grudnia | Św. Ambroży | Św. Ambroży zmarł we włoskiej miejscowości Mediolan w Wielką Sobotę 4 kwietnia 397 r. Jednak przez wieki świętowano jego obchód w wielu rytach właśnie 7 grudnia, czyli w dzień, w którym w 374 r. otrzymał sakrę biskupią. Jego imię wpisano do kalendarza w XII w. |
8 grudnia | Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny | Święto Poczęcia Najświętszej Maryi Panny zostało wpisane do kalendarza w 1476 r. Po zdefiniowaniu dogmatu o Niepokalanym Poczęciu Matki Bożej, zostało ono świętem Niepokalanego Poczęcia. |
11 grudnia | Św. Damazego I | Złożenie do grobu św. Damazego I na cmentarzu przy Via Ardeatina nastąpiło 11 grudnia 384 r. Poświadcza o tym ,,Liber Pontificalis”. Jego święto powstało w XI w. |
12 grudnia | Św. Joanny Franciszki de Chantal | Św. Joanna Franciszka de Chantal zmarła we francuskiej miejscowości Moulins dnia 13 grudnia 1641 r. Jej kanonizacja nastąpiła w 1767 r., a święto ku jej czci wpisano do kalendarza dnia 1769 r. Początkowo celebrowano je dnia 21 sierpnia, ale po reformie liturgicznej przeniesiono je na dzień 12 grudnia. |
13 grudnia | Św. Łucji | Złożenie św. Łucji do grobu, według Martyrologium Hieronima z VI/VII w., nastąpiło dnia 13 grudnia. Jej święto zostało przyjęte w Rzymie w VI w. |
14 grudnia | Św. Jana od Krzyża | Św. Jan od Krzyża zmarł w hiszpańskiej miejscowości Úbeda dnia 14 grudnia 1591 r. Jego kanonizacja nastąpiła w 1726 r., a święto na jego cześć wpisano do kalendarza w 1926 r., wyznaczając mu początkowo datę 27 kwietnia. Przeniesiono go na termin 14 grudnia dopiero po reformie liturgicznej. |
21 grudnia | Św. Piotra Kanizjusza | Św. Piotr Kanizjusz zmarł w szwajcarskiej miejscowości Fryburg dnia 21 grudnia 1597 r. Jego kanonizacja nastąpiła w 1925 r., a święto na jego cześć wpisano do kalendarza rok później. Początkowo celebrowano je dnia 27 kwietnia, natomiast po reformie liturgicznej przeniesiono ten obchód na dzień 21 grudnia. |
23 grudnia | Św. Jana z Kęt | Św. Jan z Kęt zmarł w polskiej miejscowości Kraków w Noc Narodzenia Pańskiego roku 1473. Jego kanonizacja nastąpiła w 1767 r., |
25 grudnia | Narodzenie Pańskie | Uroczystość Narodzenia Pańskiego powstało |
26 grudnia | Św. Szczepana | Martyrologium Hieronima z VI/VII w. oraz wcześniejsze ,,Breviarium” syryjskie z IV w. wspominają o obchodzeniu święta św. Szczepana w dniu 26 grudnia. We wszystkich rytach wschodnich zostało ono jednak przeniesione na dzień 27 grudnia. |
27 grudnia | Św. Jana | Święto św. Jana, obchodzone dnia 27 grudnia, jest poświadczane przez syryjskie ,,Breviario” z IV w. oraz przez Martyrologium Hieronima z VI/VII w. Obecnie w rytach wschodnich jest ono obchodzone w różnych terminach: 29 grudnia (u Armenów), 30 grudnia (u Koptów), 7 maja (u Syryjczyków) i 26 września (u Bizantyjczyków). |
28 grudnia | Śś. Niewinnych Młodzianków | Święto śś. Niewinnych Młodzianków jest wspominane dnia 28 grudnia przez Martyrologium Hieronima z VI/VII w. Ryty syryjski, bizantyjski i koptyjski obchodzą je jednak dzień później. |
29 grudnia | Św. Tomasza Becketa | Św. Tomasz Becket zmarł śmiercią męczeńską w angielskiej miejscowości Canterbury dnia 29 grudnia 1170 r. Jego kanonizacja nastąpiła w 1173 r. Jego święto było powszechne w wielu regionach Kościoła zachodniego. |
30 grudnia | Św. Sylwestra I | Złożenie do grobu św. Sylwestra I na cmentarzu Pryscylli nastąpiło 31 grudnia 335 r. Poświadcza to ,,Depositione Episcoporum” z 354 r. Jego święto zaczęło być obchodzone w V w. |