“Źródła modlitw mszalnych” to kolejna inicjatywa naszego projektu, mająca na celu ukazanie, że modlitw mszalne obecnego Mszału Rzymskiego mają swoje starożytne pochodzenie. W niniejszym zestawieniu ukazuje się jedynie najstarsze umiejscowienie danych modlitw, wynikające z posiadanej dzisiaj wiedzy na temat dawnych ksiąg liturgicznych.
IV TYDZIEŃ ZWYKŁY
Kolekta
MR/pol: “Panie, nasz Boże, spraw, abyśmy chwalili Ciebie z całej duszy i szczerze miłowali wszystkich ludzi”.
MR/08: “Concéde nobis, Dómine Deus noster, ut te tota mente venerémur, et omnes hómines rationábili diligámus afféctu”.
Kolekta ta, obecna w Mszale Rzymskim z 1975 r. (s. 343) i 1970 r. (s. 343), nie była obecna w Mszale Rzymskim z 1962 r. Jej obecność jest jednak dostrzegalna w Sakramentarzu z Werony. Pod numerem 432, odnoszącym się do modlitw niedzielnych w lipcu, znajduje się następująca modlitwa:
SV: “Concede nobis, Domine Deus noster, ut te tota mente veneremur, et omnes homines rationabili diligamus affectu”.
Modlitwa nad darami
MR/pol: “Wszechmogący Boże, przyjmij łaskawie dary, które na znak
naszego oddania składamy na Twoim ołtarzu, i przemień je w Sakrament naszego zbawienia”.
MR/08: “Altáribus tuis, Dómine, múnera nostræ servitútis inférimus,
quæ, placátus assúmens, sacraméntum nostræ redemptiónis effícias”.
Modlitwa ta, obecna w Mszale Rzymskim z 1975 r. (s. 343) i 1970 r. (s. 343), nie była obecna w Mszale Rzymskim z 1962 r. Jednak jej obecność jest dostrzegalna w Sakramentarzu Gelazjańskim (nr 740) oraz z Werony. Po numerem 511, odnoszącym się do modlitwy w miesiącu lipcu, spotyka się modlitwę:
SV: “Altaribus tuis, Domine, múnera nostræ servitutis inferimus,
quæ, placatus assumens, sacramentum nostræ redemptionis efficias”.
Modlitwa po Komunii
MRpol: “Posileni Sakramentem naszego odkupienia, prosimy Cię, Boże, aby Pokarm, który daje życie wieczne, umocnił nas w prawdziwej wierze.”.
MR/08: “Redemptiónis nostræ múnere vegetáti, quǽsumus, Dómine, ut hoc perpétuæ salútis auxílio fides semper vera profíciat”.
Modlitwa ta, obecna w Mszale Rzymskim z 1975 r. (s. 343) i 1970 r. (s. 343), była również obecna w Mszale Rzymskim z 1962 r. (s. 1215). Była ona również zawarta w Sakramentarzu z Werony. Pod numerem 417, odnoszącym się do modlitwy w miesiącu lipcu, znajduje się poniższa modlitwa:
SV: “Redemptionis nostræ munere vegetáti, quaesumus, Domine, ut hoc perpetuæ salutis auxilio fides semper vera proficiat”.
Opr. Dawid Makowski
* Podając, że dana modlitwa jest obecna w Mszale Rzymskim z 2008 r., wskazuje się jednocześnie na to, że była ona obecna w tym samym miejscu w Mszale Rzymskim z 2002 r.
** Omówienia historii tej kolekty dokonał ks. dr Maciej Zachara.
Na podstawie:
- C. Johnson: The sources of the Roman Missal (1975). Proprium de tempore, proprium de sanctis. Roma: 1996.
- E. Lodi: Enchiridion Euchologicum Fontium Liturgicorum. Roma: 1979.
- Liturgia Tridentina. Fontes – Indices – Concordantia (1586-1962). A cura di M. Sodi, A. Toniolo, P. Bruylants. Citta del Vaticano: 2010.
Objaśnienie skrótów:
MR/08 – Missale Romanum ex decreto Sacrosancti Oecumenici Concilii Vaticanii II instauratum, auctoritate Pauli PP. VI promulgatum, Ioannis Pauli PP. II cura recognitum. Editio typica tertia emendata. Typis Polyglottis Vaticanis, 2008.
MRpol – Mszał Rzymski dla diecezji polskich. Wyd. II. Poznań, 2013.
SG – Le sacramentaire grégorien: ses principales formes d’après les plus anciens manuscrits, ed. J. Deshussses. Freiburg: 1971.
SGel – The Gelasian Sacramentary: Liber sacramentorum Romanae Ecclesiae, ed. H. Wilson. 1894.
Supl. SG – Le sacramentaire grégorien: ses principales formes d’après les plus anciens manuscrits, ed. J. Deshussses. Freiburg: 1971.
SV – Sacramentarium Veronense (Cod. Bibl. Capit. Veron. LXXXV [80]). Hg. L. Einzehoefer, P. Siffrin, L. C. Mohlberg. Roma: 1966.