,,O Rex gentium, et desideratus larum, lapisque angularis, qui facis utraque unum: veni et salva hominem, quem de limo formasti”
Wprowadzenie
Szósta Antyfona jest błaganiem o zbawienie człowieka przez Króla. Jest ona połączona z innymi Antyfonami, wszak jedna z drugą się łączy albo z niej wynika. Dzisiejszy tekst brzmi następująco:
,,O Królu narodów, przez nie upragniony; Kamieniu węgielny Kościoła [który przez budujących zostałeś odrzucony – przyp. autora], przyjdź i zbaw człowieka, którego utworzyłeś z prochu ziemi”[1].
Znaczenie tej Antyfony
Dzisiejsza Antyfona mówi o Bogu, jako o kamieniu odrzuconym przez ludzi, który stał się fundamentem Kościoła oraz Królem wszystkich ludów.
Na początku kantor wzywa: ,,O Królu narodów, przez nie upragniony”. Śpiewak zdumiewa się Bożą potęgą i władzą, którą uznają i za którą tęsknią ludy. Narody już wiedzą, a może bardziej odczuwają, że niedługo stanie się coś ważnego. Teraz ,,nie tylko prorocy Izraela widzą z daleka Mesjasza, jak się zbliża poprzez szeregi stuleci, niby po stopniach”[2]. Kantor (niby prorok) śpiewa już od kilku dni, że Bóg przychodzi. Ta chwila z dnia na dzień, z godziny na godzinę, z minuty na minutę jest coraz bliżej. Św. Jan Chrzciciel już prostuje drogi dla Pana. On również oczekuje spotkania z Nim. Być może Maryja już wędruje z Józefem na spis ludności. Słowem: chwila jest blisko.
Kantor już teraz wie, że ludzie nie przyjmą Boga, dlatego wzywa: ,,Kamieniu węgielny Kościoła który przez budujących zostałeś odrzucony”. W Ewangelii wg św. Jana jest napisane: ,,Przyszło do swojej własności, a swoi Go nie przyjęli”[3]. On jest tym kamieniem, który został odrzucony przez lud, faryzeuszów, uczonych w Piśmie, a nawet przez arcykapłanów. Jednak to On założył Kościół – Nowy Lud Boży. Dlatego jest podstawą tego Narodu, gdyż działa w Nim, jako Głowa. Ludzie są członkami Jego ciała. Amalariusz z Metzu zwraca uwagę na to, że Król narodów chce, aby kładziony przez Niego fundament połączył dwie ściany, to znaczy uczyni Kościół z ,,narodu żydowskiego i pogańskiego”[4]. Bóg przychodzi po to, by Stare Prawo wypełnić i zastąpić je Nowym. W nim ,,starych praw ustąpił czas” – jak oznajmiają słowa pieśni ,,Sław języku tajemnice”. Stwórca chcąc potwierdzić swoje przyjście mówi: ,,jeszcze […] jedna chwila, a Ja poruszę niebiosa i ziemię, morze i ląd”[5]. Te słowa łączą się z przekazem Listu do Hebrajczyków, w którym Pan mówi, że zniszczone będzie to, co jest zniszczalne[6]. Chodzi tutaj o dawne Prawo.
Kantor pouczony o tej zbawiennej nowinie, prosi: ,,Przyjdź i zbaw człowieka, którego utworzyłeś z prochu ziemi”. Każdy człowiek z prochu powstał i kiedyś prochem będzie. Bóg zaś nie zna początku ani końca. On po prostu jest, był i będzie. Jednak w Swej miłości Ojciec przed wiekami rodzi Syna i posyła Go na świat. Chrystus ,,teraz przyjdzie w uniżeniu. Zstąpi na samo dno nędzy naszej, weźmie na się ciężar całej ludzkości, spadającej coraz niżej i jak mitologiczny Atlas dźwignie na barkach Swoich cały świat ku górze”[7]. Dlatego kantor w imieniu stworzenia woła: ,,Przyjdź!” Wzywa on Boga, by uzdrowił grzeszne ciała, by zapanował nad narodami, które w owym dniu uznają zwierzchność Pana.
Zakończenie
Chciałoby się więc dopisać: ,,Spuśćże niebo Sprawiedliwego!”. W zasadzie takie przesłanie i prośbę zawiera każda Antyfona. Ta dzisiejsza mówi o bojaźni, jaka powinna towarzyszyć człowiekowi w oczekiwaniu na Boga. Bojaźń oznacza szacunek. Dzisiaj nie każdy szanuje kościoły, miejsca święte, figury czy obrazy sakralne. Ten dzień jest dobrą okazją do tego, by przez pryzmat daru bojaźni zastanowić się, czy kieruję się nią na co dzień.
Dawid Makowski
Zachęcamy do odsłuchania tej Antyfony:
Bibliografia:
- Amalariusz z Metzu: Dzieła. T. II. Red. Gacia T. Lublin: TN KUL, 2017.
- Biblia Tysiąclecia. Wyd. V. Poznań: Pallottinum, 2014
- Dąbrowski K.: Antyfony ,,O”. W: Mysterium Christi. Nr 1. 1931.
Netografia:
- Wielkie Antyfony Adwentowe. 17 grudnia. W: ,,Franciszkanie” [online] https://www.franciszkanie.pl/artykuly/wielkie-antyfony-adwentowe-17-grudnia-1, [dostęp: 05.11.2020].
- Wielkie Antyfony – ‘’O’’ Antyfony – 17-23 grudnia. W: ,,Sanctus” [online] https://sanctus.pl/index.php?grupa=60&podgrupa=361&doc=304, [dostęp: 05.11.2020].
- Adwentowe antyfony ,,O”. Nie każdy o nich wie, a kryją ważną obietnicę. W: ,,Aleteia” [online] https://pl.aleteia.org/2016/12/20/slyszales-kiedys-o-adwentowych-antyfonach-o-poznaj-piekna-tradycje-kosciola/, [dostęp: 05.11.2020].
- Ad Vesperas (12-17-2020). W: ,,Divinium Officium” [online] https://divinumofficium.com/cgi-bin/horas/officium.pl.
- Morawski M.: Wielkie antyfony O! W: ,,Brewiarz” [online] https://brewiarz.pl/czytelnia/adwent_o.php3, [dostęp: 06.11.2020].
- Sekściński A.: Wielkie antyfony adwentowe. W: ,,Wiara” [online] https://liturgia.wiara.pl/doc/419868.Wielkie-antyfony-adwentowe, [dostęp: 05.11.2020].
[1] Tłum. za: Morawski M.: Wielkie Antyfony O! W: ,,Brewiarz” [online] https://brewiarz.pl/czytelnia/adwent_o.php3, [dostęp: 07.11.2020].
[2] Dąbrowski K.: Antyfony ,,O”. W: Mysterium Christi. Nr 1. 1931, s. 6.
[3] J 1, 11.
[4] Amalariusz z Metzu: Dzieła. T. II. Red. Gacia T. Lublin: TN KUL, 2017, s. 64-65.
[5] Ag 2, 6-7.
[6] Por. Hbr 12, 27.
[7] Dąbrowski K.: Antyfony ,,O”. W: Mysterium Christi. Nr 1. 1931, s. 6.