Stacja druga obrzędów pogrzebowych dotyczy w głównej mierze przeniesienia ciała do Najświętszej Papiskiej Bazyliki Watykańskiej. Odbywa się ona w dniu i godzinie ustalonej przez Kolegium Kardynałów. Przewodniczy jej Kardynał Kamerling w czerwonej kapie.
W miejscu wcześniej wyznaczonym, blisko kaplicy (lub w innym miejscu), w której przechowywano trumnę z ciałem, gromadzą się kardynałowie. Dołączają do nich także usłgujący różnych stopni i diakoni, uprzednio wyznaczeni przez dokument Mistrza Papieskich Ceremonii Liturgicznych. On również, wespół z całym Urzędem Papieskich Ceremonii Liturgicznych, winien ustalić normy dotyczące przeniesienia trumny.
Gdy wszyscy, o których była wyżej mowa, zgromadzą się w wyznaczonym miejscu, zaczyna się śpiewać antyfonę z Graduału Rzymskiego: „Ego sum resurrectio et vita…”/”Io sono la risurrezione e la vita…”. Po jej zakończeniu celebrans, czyli Kardynał Kamerling Świętego Kościoła Rzymskiego, wzywa do uczynienia znaku krzyża, po którym pozdrawia zebranych. Zgromadzenie odpowiada tak, jak zawsze.|
Następnie celebrans otrzymuje kropidło, macza je w wodzie pobłogosławionej i kropi nią ciało zmarłego papieża. Podczas tego obrzędu śpiewa się kolejną antyfonę z Graduału Rzymskiego: „Memento mei, Domine…”/”Ricordati di me, Signore Dio…”.
Po obrzędzie pokropienia trumny, celebrans wzywa do modlitwy. Zwracając się do zgromadzonych na modlitwie, podkreśla potrzebę towarzyszenia doczesnym szczątkom papieża w drodze do Najświętszej Papieskiej Bazyliki Watykańskiej. Wskazuje tu na jej szczególne znaczenie. Bazylika była bowiem miejscem szczególnej posługi papieża. Procesja do tego kościoła jest więc wyrazem dziękczynienia za jego posługę oraz także formą błagania zanoszonego do Boga zarówno w intencji wiecznego zbawienia dla tego zmarłego ojca świętego, jak również za wszystkich wiernych Kościoła w intencji udzielenia im daru pociechy i nadziei. Po tych słowach następuje krótka chwila ciszy. Potem celebrans odmawia modlitwę, w której prosi Boga o przyjęcie zmarłego papieża do domu wiecznego światła i pokoju oraz modli się w intencji wiernych, aby szli po drogach wiary, wytyczonych przez zmarłego ojca świętego. Gdy wierni odpowiedzą: „Amen”, diakon wzywa wszystkich do wyruszenia w procesji: „Procedamus in pace”/”Procediamo in pace”. Zgromadzenie odpowiada: „Nel nome di Cristo. Amen”/”In nomine Christi. Amen”.
Gdy procesja wyrusza, kantorzy zaczynają śpiewac na zmianę ze zgromadzeniem antyfony z Graduału Rzymskiego:
1. „In loco pascuae ibi me collocavit”/”Su pascoli erbosi ma fa riposare” z Psalmem 22(23).
2. „Placebo Domino in regione vivorum”/”Saro gradito al Signore nella terra dei viventi” z Psalmem 114, 1-8(116A).
3. „Redemptor meus vivit, et in novissime me renovabit”/”Il mio Redentore e vivo e alla fine del mondo per lui risorgero” z Psalmem 115(116B).
4. „Exsulatabunt Domino ossa humiliata”/”Esulteranno nel Signore le ossa umiliate” z Psalmem 50(51), 3-9. 11-14.
5. „Audivi vocem de caelo dicentem: beati mortui, qui in Domino moriuntur”/”Udii una voce dal cielo che diceva: beati i morti che muoiono nel Signore” z Psalmem 120(121).
6. „Qui habitas in caelis, miserere nobis”/”Tu che siedi nei cieli, abbi pieta di noi” z Psalmem 122(123).
7. „Qui exspectant Dominum ipsi hereditabunt terram”/”Quelli che aspettano il Signore, avranno in eredita la terra” z Psalmem 131(132), 1-10.
Kiedy natomiast procesja wkracza do Najświętszej Bazyliki Papieskiej Świętego Piotra, kantorzy zaczynają śpiewać Litanię do Wszystkich Świętych, na której wezwania odpowiada zgromadzenie. W niej można umieścić imiona niektórych świętych, kanonizowanych przez zmarłego papieża.
Trumnę umieszcza się w pobliżu ołtarza konfesji św. Piotra. Winna być ona zwrócona twarzą do wiernych. Obok trumny stawia się paschał.
Gdy zakończy się śpiewanie litanii, kantorzy zaczynają śpiewać responsorium z Graduału Rzymskiego: „Subvenite, Sancti Dei, occurite Angeli Domini…”/”Venite, Santi di Dio, accorrete, Angeli del Signore…”. W tym czasie celebrans pokrapia trumnę wodą pobłogosławioną, a następnie ją okadza.
Następnie, po zakończeniu śpiewu, diakon jak zwykle wygłasza Ewangelię według św. Jana (J 17, 24-26).
Po proklamacji Ewangelii wygłasza się cztery prośby, poprzedzone wstępem (ale nie zakończone modlitwą celebransa). Są one następujące:
1. Za zmarłego papieża, aby Książe Pasterzy raczył go przyjąć do Królestwa Bożego.
2. Za Kościół Boży, aby wierny swmu posłannictwu był zaczynem odnowy w Chrystusie.
3. Za wselkie narody, aby przez sprawiedliwość tworzyły jedną rodzinę w pokoju i były zjednoczone braterskimi więzami.
4. Za wszystkich obecnych, aby każdy kiedyś dostąpił chwały nieba.
Następnie odmawia się modlitwę Pańską, bez wezwania do niej. Po niej celebrans wygłasza modlitwę końcową, w której raz jeszcze prosi o dołączenie zmarłego papieża do grona zbawionych w niebie.
Obrzęd kończy się dialogiem, w którym prosi się o wieczny spoczynek dla papieża („Requiem…”/”L’eterno riposo…”). Potem śpiewa się antyfonę „Salve Regina” lub inną antyfonę do Matki Bożej.
Odtąd podczas wystawienia zwłok papieża w Bazylice wierni mogą się modlić odpowiednimi modlitwami: Mszą Świętą, Liturgią Godzin, celebracją słowa Bożego, różańcem, a także – zgodnie z tradycją – psalami.
Dawid Makowski
Na podstawie: Officium de Liturgicis Celebrationibus Summi Pontificis, Ordo exsequiarum Romani Pontificis, Editio typica altera, Typis Vaticanis, E Civitate Vaticana 2024, nry 40-65.