Czynności akolity w ujęciu Ogólnego Wprowadzenia do Mszału Rzymskiego z 1975 r. i 2002 r.
Posoborowa reforma subdiakonatu, święceń niższych i tonsury sprawiła, że akolici otrzymali nowe funkcje liturgiczne do spełniania w zgromadzeniu liturgicznym. Abstrahując od opisywania ich czynności w liturgii mszalnej w 1969 r. oraz pod koniec 1972 r., o czym już było zresztą pisane, warto skupić się na drobnej, ale istotnej zmianie ich posługiwania pomiędzy 1975 r. a 2002 r. Temu zostanie poświęcony poniższy wpis.
Otóż w editio typica altera wspomnianego wprowadzenia do mszału z 1975 r., można przeczytać, że akolita może swoje czynności podzielić pomiędzy innych (alios) usługujących[1]. W wydaniu z 2002 r. wskazano, że akolita może te funkcje podzielić pomiędzy wielu (plures) usługujących[2]. O ile w 1975 r. czynnością akolity w procesji wejścia było niesienie świec (widać tu wyraźne nawiązanie do dawnej materii akolitatu – niezapalonej świecy), o tyle w dokumencie z 2002 r. jego czynnością jest wniesienie krzyża[3]. Według norm z 1975 r. akolita towarzyszył kapłanowi podczas okadzenia ołtarza i darów, lecz go nie okadzał, o czym wzmianka pojawiła się dopiero w pre-dokumencie z 2000 r., a następnie w wydanym wprowadzeniu z 2002 r.[4] Zmianie uległ również cały punkt dotyczący komunikowania wiernych przez akolitę, gdyż wyraźnie podkreślono, że z mocy ustanowienia do posługi każdy akolita jest nadzwyczajnym szafarzem Komunii św., który może wypełniać tę funkcję w przypadku konieczności, a jeśli Komunia św. jest udzielana pod obiema postaciami i nie ma diakona, to ma wówczas asystować przy kielichu[5]. Zmodyfikowano także rubrykę dotyczącą puryfikacji, wskazując na to, że w przypadku nieobecności diakona, akolita może dokonać puryfikacji naczyń liturgicznych na kredensie, oczyszczając je oraz porządkując[6]. Zupełnie nowym artykułem był obecny punkt 193 wprowadzenia do mszału, wskazujący na to, że po zakończeniu Mszy św. akolita wraca z kapłanem (i diakonem) do zakrystii czyniąc to samo, co wykonywał w procesji wejścia (tj. jeśli niósł krzyż, to i teraz miał go nieść)[7].
Powyższy tekst ukazuje więc ewolucję nowszych przepisów Kościoła względem akolitów, spełniających swoje czynności w zgromadzeniu liturgicznym po reformie porządku tzw. „święceń niższych”.
Dawid Makowski
Bibliografia:
- Institutio Generalis Missalis Romani. Editio typica altera. Roma: 1975.
- Institutio Generalis Missalis Romani. Editio typica tertia. Roma: 2002.
[1] Zob. Institutio Generalis Missalis Romani. Editio typica altera. Roma: 1975, art. 142.
[2] Zob. Institutio Generalis Missalis Romani. Editio typica tertia. Roma: 2002, art. 187.
[3] Zob. Institutio Generalis Missalis Romani. Editio typica altera. Roma: 1975, art. 143; Institutio Generalis Missalis Romani. Editio typica tertia. Roma: 2002, art. 188.
[4] Zob. Institutio Generalis Missalis Romani. Editio typica altera. Roma: 1975, art. 145; Institutio Generalis Missalis Romani. Editio typica tertia. Roma: 2002, art. 190.
[5] Zob. Institutio Generalis Missalis Romani. Editio typica altera. Roma: 2002, art. 191.
[6] Zob. Tamże, art. 192. Wcześniej nie zawierano wzmianki o „oczyszczaniu”. Zob. Institutio Generalis Missalis Romani. Editio typica altera. Roma: 1975, art. 147.
[7] Zob. Institutio Generalis Missalis Romani. Editio typica tertia. Roma: 2002, art. 193.
