Ryt zakonu franciszkanów, powstałego w 1209 r., jest jednym z kilku zakonnych obrządków Kościoła. Nie jest on co prawda odmienny do rytu rzymskiego w zakresie modlitw, lecz posiada własny kalendarz liturgiczny, a święci w nim zamieszczeni, mają przeważnie inną rangę obchodu liturgicznego niż w rycie rzymskim oraz posiadają własne modlitwy. Celem niniejszego tekstu będzie zatem ukazanie Mszy św. w odmianie franciszkańskiej, która w nowej, zreformowanej formie, może być odprawiana przez ojców franciszkanów z wydanego w 1974 r. Missale Seraphicum.
Na początku wspomnianej księgi, znajduje się wprowadzenie. Zamieszczono w nim informację, że obchody ku czci świętych posiadają swoje trzy odmiany: uroczystość, święto, wspomnienie (I, 1). Natomiast wspomnienia dzielą się na obowiązujące i dowolne (I, 2). W liturgii sprawowanej ku czci świętego w jego uroczystość, czytania bierze się spośród perykop podanych w mszale (II, 1). Natomiast we wspomnienia świętych lekcje mszalne bierze się z tekstów wspólnych, danego dnia lub z formularza (II, 2). Jeśli w niektórych miejscach podany w mszale obchód posiada wyższą rangę (np. nie jest świętem, lecz uroczystością), to do podanego czytania, dobiera się drugie tak, by w sumie były trzy lekcje (ze Starego Testamentu (pierwsze czytanie; w Okresie Wielkanocnym odczytuje się Dzieje Apostolskie), z Nowego Testamentu (drugie czytanie, zazwyczaj Epistoła) i kolejne czytanie z Nowego Testamentu (Ewangelia) (III).
Kolejnym elementem mszału jest kalendarz liturgiczny, wzmiankujący o obchodach liturgicznych, szczególnie celebrowanych przez zakon franciszkański. W sumie takich obchodów jest sześćdziesiąt cztery.
Później w mszale są przedstawione poszczególne obchody liturgiczne od stycznia do lipca. Każdy formularz zawiera antyfonę introitu, kolektę, lekcje mszalne, śpiew międzylekcyjny, modlitwę nad darami, antyfonę na Komunię i modlitwę po Komunii św. Niektóre formularze posiadają także wzmiankę o używanej prefacji lub zawierają w sobie samą prefację. Własną prefacje zamieszczone w swoim formularzu w tym okresie, ma jedynie Święto Dedykacji Bazyliki Św. Franciszka z Asyżu.
Kolejne karty księgi posiadają ryt ogólny Mszy św. Jest on tożsamy z rytem Mszy rzymskiej. Elementem różnicującym jest przede wszystkim ilość prefacji. Mszał ten posiada bowiem następujące przedmowy: O Narodzeniu Pańskim, Wielkanocną, O Wniebowstąpieniu, O Najświętszej Maryi Pannie, O Świętych (2x), O Świętych Męczennikach, O Świętych Kapłanach, O Świętych Dziewicach i Wyznawcach, Wspólna (3x), O Zmarłych (2x). Kolejną różnicą jest brak zróżnicowanych części Communicantes i Hanc igitur w kanonach mszalnych, których w tej księdze jest mniej niż w Missale Romanum, wszak tylko cztery.
Później zamieszczono ryt Mszy bez ludu. Różnice w tej Mszy są następujące: kapłan z ministrantem odmawiając Confiteor używają liczby pojedynczej (zamiast: ,,et vos/vobis, fratres”, mówią: ,,et tibi/te, frater”) oraz ministrant nie odpowiada: ,,Benedictus Deus in sæcula”, gdy kapłan skończy ofiarować chleb i wino.
Następne karty mszału to dodatek. Zamieszczono w nim wszelkie formy pozdrowienia wiernych, inne formy aktu pokuty niż spowiedź powszechna (oprócz aspersji), inne wersje aklamacji po konsekracji, uroczyste błogosławieństwa (na Okres Zwykły, przy Mszach związanych z obchodem ku czci Maryi, a także na obchody ku czci świętych).
Kolejne formularze mszalne rozpoczynają się zaraz po dodatku, wzmiankując o obchodach liturgicznych od sierpnia do grudnia. Tymi formularzami, które się wyróżniają, są: formularz na święto św. Klary, który posiada własną prefację oraz formularz na uroczystość św. Franciszka, zawierający własną sekwencję (w wersji krótszej i dłuższej) i prefację, a także formularz na święto Wszystkich Świętych Zakonu Franciszkańskiego, który posiada własną prefację.
Księgę liczącą 277 stron, wieńczy indeks świąt (według alfabetu) i indeks generalny (według kolejności zamieszczonych treści).
Niewątpliwym atutem księgi, którego nie posiada zreformowany mszał rytu rzymskiego, jest zawartość obrazów. Jest ich w sumie osiem. Poniżej przedstawiono ważniejsze spośród nich.
Omawiany wyżej Mszał Zakonu Franciszkańskiego, został uroczyście promulgowany dekretem Świętej Kongregacji Kultu Bożego dn. 14 listopada 1973 r. i jest przeznaczony do użytku dla tegoż zakonu. Jednakże nie różni się on zbytnio od obowiązującego Mszału Rzymskiego, stąd bardzo często ojcowie tegoż zakonu korzystają z księgi rzymskiej, co nie oznacza, iż nie mają możliwości sprawowania Mszy św. we własnym obrządku. Spośród wiernych mało kto wie o tym, że takowy mszał istnieje, stąd powyższy tekst został poświęcony właśnie tej tematyce.
Dawid Makowski
Na podstawie: Missale Seraphicum. Roma: 1974.
situs toto link togel toto slot situs slot toto togel jacktoto situs togel jacktoto jacktoto toto togel toto slot jacktoto situs toto kawi898 kawi898 toto togel situs togel resmi situs slot situs toto link togel situs toto
