Confitémur tibi, Pater sancte, quia magnus es et ómnia ópera tua in sapiéntia et caritáte fecísti. | Wysławiamy Cię, Ojcze święty, bo jesteś wielki i wszystkie stworzenia głoszą Twoją mądrość i miłość. |
Na początku wspomnianej modlitwy kapłan mówi: Wysławiamy Cię, Ojcze święty[1]. Nawiązuje to do słów Chrystusa, który w ten sposób zwrócił się do Boga Ojca: „Wysławiam Cię, Ojcze” (Mt 11, 25). Było to bowiem wyznanie dziękczynienia wobec Boga[2]. Jest ono udziałem kapłana, który pragnie Go wychwalać, ciesząc się z otrzymania dóbr niebieskich[3]. Cała wspólnota, której on przewodniczy, została bowiem zapoznana z królewską tajemnicą, którą celebruje[4]. Jest on świadom, że to, czego dokonuje, nie jest wykonywane jedynie przez niego samego, lecz do tej świętej celebracji przyłączają się rzesze istot niebiskich, z którymi jest związany[5]. Aniołowie spieszą bowiem do wiernych, aby tworzyć z nimi wspólnotę zgromadzoną wokół stołu Pańskiego[6]. Oni to wespół z całym zgromadzeniem składają chwałę Bogu, świętemu Ojcu, jak jest napisane: „W Jego świątyni wszyscy mówią: «Chwała»” (Ps 29, 9). Oznacza to, że każdy chwali Boga za otrzymywane przez Niego dary[7]. Dlaczego mówi się o Nim jako o świętym Ojcu? Wyjaśniono to już wcześniej, wskazując na relację pomiędzy Nim a człowiekiem[8]. Kapłan uargumentowuje teraz przyczynę składania Bogu chwały: bo jesteś wielki i wszystkie stworzenia głoszą Twoją mądrość i miłość[9]. Na początku wskazuje się na Jego wielkość, która oczywiście nie dotyczy wzrostu czy szerokości, gdyż Bóg jest duchem (por. J 4, 23). Chodzi tu raczej o Jego moc, zgodnie z tym co jest napisane: „Zagrzmiał Bóg majestatu. Pan ponad wód bezmiarem” (Ps 29, 11). Nie ma bowiem nikogo, kto mógłby się równać z Bogiem, stąd mówi się, iż jest On wielki[10]. Jest to jednocześnie substancjalny sposób orzekania o Trójjedynym[11]. Kapłan nie mówi wszakże o trzech wielkich, ale o jednym wielkim, bo Jego wielkość jest wspólna dla każdej z Osób: Ojciec jest wielki, Syn jest wielki i Duch Święty jest wielki, a więc: Bóg jest wielki[12]. W ten sposób zaiste chwali się Pana (por. Ps 148, 1-14). Ta laudacja dotyczy nieskończonej obecności Boga, który nie ma końca[13]. Nie dokonuje jej jednak sam człowiek, ale całe stworzenie, jak jest napisane: „Wszystko, co żyje, niech chwali Pana” (Ps 150, 6). Cała stworzona rzeczywistość winna wysławiać swego Stwórcę[14]. Dostrzega ona bowiem Jego cuda[15]. To On dał poznać narodom swoją moc[16]. Dokonał tego poprzez ukazanie światu swego Syna, który objawił moc Bożą[17]. Słusznie więc nazywa się Go królem całej ziemi (por. Ps 47, 8). Bóg jest wszędzie, dlatego w każdym miejscu jest wielki, a człowiek przez coraz głębsze poznawanie misterium zbawienia, dostrzega coraz wspanialszy majestat Trójjedynego[18]. Jego wielkość nie ma bowiem końca (por. Ps 145, 3). Ukazał On ją w stworzeniu, które głosi Jego chwałę[19]. Bóg bowiem objawia się w nim, działając wielkie rzeczy[20]. W odpowiedzi na to działanie, stworzenie głosi Boską mądrość i miłość[21]. Zestawienie tych dwóch rzeczowników obok siebie nie jest przypadkowe, ponieważ są to słowa, za pomocą których można jakościowo orzekać o prostej naturze Boga, odnosząc to do Jego istoty[22]. Bóg jest bowiem miłością (por. 1 J 4, 16) oraz mądrością (1 Kor 1, 30). Mówi się, iż jest On miłością, ponieważ dzieli się swoim życiem ze stworzeniami, włączając je w swoją relację miłości, zachodzącą wewnątrz Trójcy Świętej[23]. Dlatego Jan mógł powiedzieć: „Kto trwa w miłości, trwa w Bogu, a Bóg trwa w nim” (1 J 4, 16). Z miłością łączy się mądrość, którą również jest Bóg[24]. Dowodzi tego fakt, że Psalmista mówi o tym, iż niebiosa chwalą Boga (por. Ps 18, 1). Co to właściwie oznacza? Otóż pod pojęciem niebios ma tu na myśli Kościół sprawiedliwych, których serca w niczym już nie błądzą, lecz są utwierdzone w miłości[25]. Dobrze zaś wiadomo, że sprawiedliwość łączy się z mądrością, zgodnie ze słowami Pisma: „Sprawiedliwość pojmiesz i prawość i rzetelność – i każdą dobrą ścieżkę, gdyż mądrość zagości w twym sercu, wiedza ucieszy twą duszę” (Prz 2, 9-10). Mądrość obcuje bowiem z Bogiem, który ją miłuje (por. Mdr 8, 3). Odczytując te słowa pod kątem Boga-Trójcy, można dostrzec, że mądrość odnosi się w sposób szczególny do Syna, a miłość do Ducha Świętego (por. 1 Kor 1, 30; Ga 5, 22). Bóg Ojciec zrodził Mądrość, poprzez którą Go poznano, gdyż nie poznano by Pana inaczej niż przez Tego, który od Niego przyszedł[26]. Natomiast od Ojca i Syna pochodzi Duch, który jest Miłością[27]. Choć wszyscy Trzej są Miłością, Mądrością i Wszechmocą, bo mają wspólną naturę, to jednak ze względu na pewne przymioty poszczególnych Osób, niektórych w sposób szczególny otacza się którymś z tych mian[28]. Od Niego bierze początek życie, którym dzieli się ze stworzeniem, pouczając je o tym, jak powinno żyć[29]. Dlatego cały wszechświat dziękuje za życie Bogu przez człowieka, wyśpiewując ku Niemu pieśń chwały: „Dziękuję Ci, że mnie stworzyłeś tak cudownie” (Ps 139, 14).
Dawid Makowski
[1] MRpol, s. 329*.
[2] Zob. Christianus Druthmarus: Expositio in Matthæum, XXX (PL, CVI, 1359).
[3] Zob. Adrianus II: Epistola ad Ludovicum Regem Germaniæ, IV (PL, CXXII, 1263).
[4] Zob. Petrus Comestor: Sermones, XLVII (PL, CXCVIII, 1837).
[5] Zob. Ælredus Rievallensis: Sermones de tempore, II (PL, CXCV, 227).
[6] Zob. Alanus de Insulis: De VI alis cherubim, IV (PL, CCX, 278).
[7] Zob. Augustinus: Enarratio in Psalmum, XXVIII, 9 (PL, XXXVI, 214).
[8] Zob. Iunillius: Instituta Regularia Divinæ Legis, I, 15 (ŹMT, XLVIII, 43).
[9] MRpol, s. 329*.
[10] Zob. Alcuinus: Confessio Fidei, I (PL, CI, 1039).
[11] Zob. Alcuinus: De fide S. Trinitatis, I, 3 (PL, CI, 16).
[12] Zob. Fulgentius Ruspensis Episcopus: Epistolæ, XIV (PL, LXV, 406).
[13] Zob. Gerhohus Reicherspergensis: Expositio in canticum Habacuc, III (PL, CXCIV, 1031).
[14] Zob. Augustinus: Enarratio in Psalmum, CL, 8 (PL, XXXVI, 1965-1966).
[15] Zob. Alcuinus: De usu Psalmorum, I (PL, CI, 482).
[16] Zob. Arnobius Junior: Commentarii in Psalmos, LXXVI (PL, LIII, 433).
[17] Zob. Haymo Halberstansis: Comnmentaria in Psalmos, LXXVI (PL, CXVI, 455).
[18] Zob. Ambrosius Mediolanensis: Enarrationes in XII psalmos Davidicos (PL, XIV, 1146).
[19] Zob. Anastasius Bibliothecarius: Collectanea (PL, CXXIX, 728).
[20] Zob. Godefridus Admontensis: Homiliæ dominicales, LXXXII (PL, CLXXIV, 580).
[21] MRpol, s. 329*.
[22] Zob. Augustinus: De Trinitate, V, 8 (PL, XLII, 1062).
[23] Zob. Eusebius Cremonensis: De morte S. Hieronymi, XXXII (PL, XXII, 260).
[24] Zob. Fulgentius Ruspensis Episcopus: Contra sermonem Fastidiosi Ariani, VI (PL, LXV, 514).
[25] Zob. Alulfus Tornacensis: Expositio Novi Testamenti, LXIV (PL, LXXIX, 1161).
[26] Zob. Ambrosiaster: Commentaria in Epistolam ad Corinthios Primam, I (PL, XVII, 190).
[27] Zob. Fulbertus Carnotensis: Sermones ad populum, I (PL, CXLI, 317).
[28] Zob. Gualterus de Castellione: Liber de Trinitate, XIII (PL, CCIX, 588-589).
[29] Zob. Henricus de Castro Marsiaco: De peregrinante civitate, I (PL, CCIV, 255).
Liturgia jest pasjonująca, a jej teksty zawierają mnóstwo treści teologicznych. Poznajmy je!
Dawid Makowski
AUTOR SERII
Więcej takich treści! rimbatoto toto togel link slot link togel toto slot toto togel toto togel toto togel toto slot link slot situs slot link togel link slot slot resmi jacktoto togel situs toto link slot situs toto toto togel situs togel resmi situs toto situs toto togel jacktoto jacktoto toto slot
