Choć Misterium Paschalne objawiające się każdego dnia w sprawowanej Ofierze Mszy świętej jest już pełnią, Kościół uznaje za stosowne rozważać poszczególne aspekty tych tajemnic w rozciągłości całego roku liturgicznego. Jeśli rodzi się w nas pytanie, dlaczego i czy nie ma w tym pewnej nielogiczności, warto oddać głos Magisterium, które wypowiedziało się w ten sposób w konstytucji Sacrosanctum Concilium:
„Święta Matka Kościół uważa za swój obowiązek obchodzić w czcigodnym wspomnieniu zbawcze dzieło swego Boskiego Oblubieńca przez cały rok w ustalonych dniach. Każdego tygodnia Kościół obchodzi pamiątkę Zmartwychwstania Pańskiego w dniu, który nazwał Pańskim, a raz w roku czci je także razem z Jego błogosławioną Męką na Wielkanoc, w to swoje największe święto. Z biegiem roku Kościół odsłania całe misterium Chrystusa… W ten sposób obchodząc misteria Odkupienia, Kościół otwiera bogactwa zbawczych czynów i zasług swojego Pana, tak że one uobecniają się niejako w każdym czasie, aby wierni zetknęli się z nimi i dostąpili łaski zbawienia”[1].
Już od czasów gdy na ziemi obowiązywało Prawo Mojżeszowe, lud Pański znał daty najistotniejszych świąt, a pamięć o nich pozwalała mu nie tylko na oddawanie chwały Bogu, lecz także na składanie dziękczynienia i przenoszenie poszczególnych postaw na następne, liczne pokolenia wierzących w jednego Boga[2]. Kościół jako wspólnota przez wszystkie wieki swojego istnienia również wspomina dzieła Stwórcy i wierzy, że w eschatologicznym „dziś”, „teraz”, jego członkowie uczestniczą we wszystkich wspominanych wydarzeniach, a szczególnie tych paschalnych, dotyczących bezpośrednio Męki, Śmierci i Zmartwychwstania Jezusa Chrystusa. Można powiedzieć, że to właśnie Jego Pascha opromienia i prowadzi całą historię ludzkości[3]. W poetycki sposób przywodzący na myśl dzieło stworzenia, mówi o tym św. Hipolit:
„Życie rozciągnęło się na wszystkie istoty i wszyscy zostali napełnieni jasnym światłem. Wschód nad wschodami ogarnął wszechświat, a ten, który był „przed jutrzenką” i przed gwiazdami, nieśmiertelny i wielki, wspaniały Chrystus oświeca wszystkie istoty jaśniej niż słońce. Dlatego dla nas, którzy w Niego wierzymy, zaczyna się dzień światła, długi i wieczny, który nie gaśnie – mistyczna Pascha”[4].
Każde święto w roku liturgicznym zawiera się zatem w rzeczywistości ofiary paschalnej Baranka Bożego[5]. Za przyczyną natchnień Ducha Świętego Kościół w odpowiednim czasie kładzie nacisk na konkretne momenty jednego Misterium – choćby na Narodzenie Pańskie. Nie jesteśmy w stanie za pomocą ludzkich, ograniczonych zmysłów, objąć całej tajemnicy życia Bożego, tak więc w pewnym sensie w roku liturgii dzielimy całość misterium na części, aby móc wniknąć w każdą z nich możliwie jak najgłębiej i aby ona oświecała naszą ludzką drogę ku świętości.
Podział roku liturgicznego na kilka okresów w sensie teologicznym pokazuje nam, że dzieło odkupienia nie było „jednorazowym” czynem Chrystusa. Przeciwnie – do kulminacyjnego momentu, do Triduum Paschalnego doprowadziły Syna Bożego następujące po sobie inne wydarzenia, również posiadające wartość zbawczą, takie jak Chrzest od Jana w Jordanie, Objawienie w Kanie Galilejskiej stanowiące zapowiedź Przeistoczenia, Przemienienie, czy też każdy czyn dokonany podczas publicznej działalności Chrystusa pośród swojego ludu.
W Słowie Bożym kierowanym do każdego z nas w liturgii słowa w określonej kolejności, zawiera się przypomnienie o relacji zbawczych dzieł Pańskich dokonanych w historii i ich obecności w samych świętych obrzędach Kościoła. Jak mówił Benedykt XVI:
„(…) dobra celebracja liturgiczna po pierwsze musi być modlitwą, rozmową z Bogiem, przede wszystkim słuchaniem, a potem odpowiedzią. Bóg dał nam słowo i liturgia podsuwa nam słowa; musimy wejść w słowa, w ich znaczenie, przyjąć je, wewnętrznie się z nimi zestroić, w ten sposób stajemy się dziećmi Bożymi, podobnymi do Boga. (…) Podstawowym, zasadniczym elementem dialogu z Bogiem w liturgii jest zgodność tego, co mówimy ustami, z tym, co mamy w sercu. (…) Nasze serce, nasze wnętrze musi otworzyć się uległe na Słowo Boże i skupić się na modlitwie Kościoła, aby zostało ukierunkowane na Boga przez słowa, których słucha i które wypowiada”[6].
Można zatem powiedzieć, iż Słowo czytane choćby podczas gromadzenia się wiernych jest zawsze żywe i skuteczne (por. Hbr 4,12). Przenika również pragnienia i myśli serca, a liturgia stanowi niejako nieustanne, codzienne wcielanie się owego Słowa w dusze chrześcijan, aby mogło zadziałać w nich prawdziwie jako miecz obosieczny[7]. W wyznaczonym czasie roku czytamy określony fragment Pisma Świętego, ponieważ Kościół w liturgii nie rozdziela wiernym jedynie Chleba ze stołu Pańskiego, lecz daje również pokarm ze stołu Słowa[8].
Spośród siedmiu dni tygodnia, co oczywiste, najistotniejszym dniem w liturgii Kościoła jest niedziela. W jednym z poprzednich opracowań z cyklu Szczyt i źródło powiedzieliśmy sobie więcej na temat teologii Dnia Pańskiego[9], a zatem zostańmy teraz przy tym, co mówi o nim Konstytucja o liturgii, Sacrosanctum concilium. Autorzy podkreślają, iż żadne inne obchody nie powinny przesłaniać wydźwięku niedzieli jako dnia Zmartwychwstania Pańskiego[10]. Jest on pierwszym dniem, w pewnym sensie także rdzeniem oraz podstawą całego tygodnia i roku liturgicznego. Bez wydarzeń paschalnych nie mówilibyśmy przecież dziś o Ofierze Mszy świętej czy o jakimkolwiek publicznym kulcie Bożym – prędzej czy później zaniknąłby w wirze wieków, ponieważ zabrakłoby wypełnienia obietnic Pańskich, zabrakłoby odkupienia, a co za tym idzie – nadal pozostawalibyśmy w ciemnościach błędu. Niedziela zatem rozświetla cały tydzień chrześcijanina tak jak wydarzenie Zmartwychwstania opromienia każdy rok liturgii sprawowanej w Kościele.
Jeśli chodzi o wspominanie świętych i błogosławionych we wszystkich okresach liturgicznych, to nie ma ono na celu przesłonięcia Chrystusa. Przeciwnie, Kościół podkreśla, iż święta ku czci zbawionych, zwłaszcza święta maryjne, czerpią zarówno swój blask jak i sens z niczego innego jak tylko z jedynego misterium Jezusa[11]. O przyczynie wspominania świętych w liturgii mówił między innymi papież Pius XII, który w encyklice o liturgii Mediator Dei napisał:
„W tych świętach, chociaż idzie o obchody mniejszego i podrzędnego znaczenia, niemniej Kościół zawsze starał się przedkładać wiernym przykłady świętości, aby nimi poruszeni przyozdabiali się w cnoty samego Boskiego Zbawiciela”[12].
Można powiedzieć, że rok liturgiczny prócz bycia namacalnym znakiem aktualizacji pełnych misteriów Chrystusa, równocześnie rozciąga się w określonym czasie i wydarzeniach, jak i je przekracza, wskazując niezmiennie na wieczność, do której dążymy jako wspólnota i indywidualnie[13]. W nim ukazuje się przedziwna komunikacja Jezusa ze swoim ludem, oparta na uobecnianiu zbawczych wydarzeń adorowanych przez udział wierzących. W odpowiedzi na Jego zaproszenie, w konkretnych okresach roku liturgicznego odkrywamy nie tylko Chrystusa jako Boga, ale i znajdujemy własną tożsamość jako złączonej z Nim rodziny[14].
Ponadto rok w liturgii stanowi miejsce objawiania się Syna Bożego wśród wiernego ludu jako Emmanuela, Boga z nami. To obwieszczanie Kościołowi i każdemu człowiekowi z osobna poszczególnych prawd wiary na różne sposoby oraz swoisty przejaw tego, co niedostrzegalne dla ludzkich oczu[15].
Ewa Chybin
Bibliografia
- Benedykt XVI, Liturgia jest służbą i uczestnictwem w dziele Bożym, audiencja generalna (26.09.2012), „L’Osservatore Romano” PL 11(2012).
- Chybin E., Szczyt i źródło: Teologia Dnia Pańskiego według kard. Josepha Ratzingera, w: https://zpasjidoliturgii.pl/szczyt-i-zrodlo-teologia-dnia-
panskiego-wedlug-kard-josepha-ratzingera/. - Katechizm Kościoła katolickiego.
- Konecki K., Natura roku kościelnego w konstytucji o świętej liturgii, „Studia Włocławskie” 16(2014), s. 157-169.
- Marsili S., Il mistero di Cristo, „Rivista Liturgica”, 26(1939), s.73-78.
- Migut B., Rok liturgiczny aktualizacją misterium Chrystusa, „Roczniki Liturgiczne”, 56(2009), s.271-296.
- Pius XII, Enc. Mediator Dei.
- Sobór Watykański II, konst. Dei Verbum.
- Sobór Watykański II, konst. Sacrosanctum concilium.
- Triacca A.M., Anno Liturgico: icona del rapporto tra l’hodie e l’eschaton, „Rivista liturgica” 75(1988), s.473-485.
- Triacca A.M., Cristo e il tempo. La redenzione come storia. Alcuni presupposti teologico-liturgici per la comprensione e vitalizzazione dell’Anno Liturgico, „Liturgia” 12(1978), s. 830-850.
[1]Sobór Watykański II, konst. Sacrosanctum concilium, nr 102.
[2]Por. KKK 1164.
[3]Por. KKK 1165.
[4]Hipolit, De paschate, 1-2, cyt. za: KKK 1165.
[5]Por. K. Konecki, Natura roku kościelnego w konstytucji o świętej liturgii, „Studia Włocławskie” 16(2014), s.161.
[6] Benedykt XVI, Liturgia jest służbą i uczestnictwem w dziele Bożym, Audiencja generalna (26.09.2012), „L’Osservatore Romano” PL 11(2012), s. 45-46.
[7] Por. S. Marsili, Il mistero di Cristo, „Rivista Liturgica”, 26(1939), s. 78.
[8] Por. Dei Verbum, nr 21.
[9] Por. E. Chybin, Szczyt i źródło: Teologia Dnia Pańskiego według kard. Josepha Ratzingera, w: https://zpasjidoliturgii.pl/szczyt-i-zrodlo-teologia-dnia-panskiego-wedlug-kard-josepha-ratzingera/.
[10] Por. Sacrosanctum concilium, nr 106.
[11] Por. K. Konecki, Natura roku kościelnego…, art. cyt., s.163.
[12] Pius XII, Mediator Dei, nr 91.
[13] Por. A. M. Triacca, Cristo e il tempo. La redenzione come storia. Alcuni presupposti teologico-liturgici per la comprensione e vitalizzazione dell’Anno Liturgico, „Liturgia” 12(1978), s. 848.
[14] Por. A. M. Triacca, Anno Liturgico: icona del rapporto tra l’hodie e l’eschaton, „Rivista liturgica” 75(1988), s. 483.
[15] Por. B. Migut, Rok liturgiczny aktualizacją misterium Chrystusa, „Roczniki Liturgiczne”, 56(2009), s.286.
link slot situs slot situs toto toto situs togel jacktoto situs toto slot gacor link togel link togel kawi898 situs togel link macau togel 4d slot online slot 4d
