Źródła modlitw mszalnych: III Niedziela Zwykła
“Źródła modlitw mszalnych” to kolejna inicjatywa naszego projektu, mająca na celu ukazanie, że modlitw mszalne obecnego Mszału Rzymskiego mają swoje starożytne pochodzenie. W niniejszym zestawieniu ukazuje się jedynie najstarsze umiejscowienie danych modlitw, wynikające z posiadanej dzisiaj wiedzy na temat dawnych ksiąg liturgicznych.
III TYDZIEŃ ZWYKŁY
Kolekta
MR/pol: “Wszechmogący, wieczny Boże, kieruj naszym życiem według swego upodobania, abyśmy w imię Twojego umiłowanego Syna, mogli obfitować w dobre uczynki”.
MR/08: “Omnípotens sempitérne Deus, dírige actus nostros in beneplácito tuo, ut in nómine dilécti Fílii tui mereámur bonis opéribus abundáre”.
Kolekta ta, obecna w Mszale Rzymskim z 1975 r. (s. 342) i 1970 r. (s. 342), była również obecna w Mszale Rzymskim z 1962 r. (s. 142). Jej obecność jest również dostrzegalna w Sakramentarzu Gregoriańskim “Hadriańskim”, powstałym w VII w., z którego zresztą pochodzi. Pod numerem 15, odnoszącym się do modlitw niedzielnych w styczniu, znajduje się następująca modlitwa:
SG: “Omnipotens sempiterne Deus, dirige actus nostros in beneplacito tuo, ut in nómine dilecti filii tui mereamur bonis operibus abundare”.
Modlitwa nad darami
MR/pol: “Panie, nasz Boże, przyjmij łaskawie i uświęć nasze dary, aby się stały dla nas Sakramentem zbawienia”.
MR/08: “Múnera nostra, Dómine, súscipe placátus, quæ sanctificándo nobis, quǽsumus, salutária fore concéde”.
Modlitwa ta, obecna w Mszale Rzymskim z 1975 r. (s. 342) i 1970 r. (s. 342), była także obecna w Mszale Rzymskim z 1962 r. (s. 1529). Ponadto jej obecność jest dostrzegalna w Sakramentarzu z Werony. Po numerem 529, odnoszącym się do modlitwy w miesiącu lipcu, spotykamy bardzo podobną brzmieniowo modlitwę:
SV: “Hostias, domine, suscipe placatus oblatas, quas sanctificando nobis, quaesumus, efficias salutares”.
Modlitwa po Komunii
MRpol: “Wszechmogący Boże, spraw, abyśmy zawsze się radowali Twoim Darem, z którego czerpiemy nowe życie”.
MR/08: “Præsta nobis, quǽsumus, omnípotens Deus, ut, vivificatiónis tuæ grátiam consequéntes, in tuo semper múnere gloriémur”.
Modlitwa ta, obecna w Mszale Rzymskim z 1975 r. (s. 342) i 1970 r. (s. 342), była również obecna w Mszale Rzymskim z 1962 r. (s. 1233). Była ona również zawarta w Sakramentarzu z Padwy (nr 392). Jej obecność daje się dostrzec także w Sakramentarzu Gelazjańskim “Vetus” (nr 107 i 545). Pod numerem 107, odnoszącym się do modlitwy po Komunii jednej z Niedziel Wielkiego Postu, znajduje się poniższa modlitwa:
SP: “Praesta nobis, omnipotens deus, utiuificationis tuae gratiam consequentis in eius munere semper gloriemur”.
Opr. Dawid Makowski
* Podając, że dana modlitwa jest obecna w Mszale Rzymskim z 2008 r., wskazuje się jednocześnie na to, że była ona obecna w tym samym miejscu w Mszale Rzymskim z 2002 r.
** Omówienia historii tej kolekty dokonał ks. dr Maciej Zachara.
Na podstawie:
- C. Johnson: The sources of the Roman Missal (1975). Proprium de tempore, proprium de sanctis. Roma: 1996.
- E. Lodi: Enchiridion Euchologicum Fontium Liturgicorum. Roma: 1979.
- Liturgia Tridentina. Fontes – Indices – Concordantia (1586-1962). A cura di M. Sodi, A. Toniolo, P. Bruylants. Citta del Vaticano: 2010.
Objaśnienie skrótów:
MR/08 – Missale Romanum ex decreto Sacrosancti Oecumenici Concilii Vaticanii II instauratum, auctoritate Pauli PP. VI promulgatum, Ioannis Pauli PP. II cura recognitum. Editio typica tertia emendata. Typis Polyglottis Vaticanis, 2008.
MRpol – Mszał Rzymski dla diecezji polskich. Wyd. II. Poznań, 2013.
SG – Le sacramentaire grégorien: ses principales formes d’après les plus anciens manuscrits, ed. J. Deshussses. Freiburg: 1971.
Supl. SG – Le sacramentaire grégorien: ses principales formes d’après les plus anciens manuscrits, ed. J. Deshussses. Freiburg: 1971.
SV – Sacramentarium Veronense (Cod. Bibl. Capit. Veron. LXXXV [80]). Hg. L. Einzehoefer, P. Siffrin, L. C. Mohlberg. Roma: 1966.
