Źródła celibatu duchownych: Synod w Kartaginie (390)

Nota o Synodzie

Synod w Kartaginie, zgromadzony 16 czerwca 390 r., odbył się w celu ogłoszenia kanonów dyscyplinarnych oraz jednego doktrynalnego. Przewodził mu biskup Genekliusz.

Kanon II
(SC, III, 692-693)

Epigonius episcopus Bullensium regionum dixit: Cum praeterito concilio de continentia et castitate tractaretur, gradus isti tres qui constrictione quadam castitatis per consecrationem annexi sunt, episcopus inquam, presbyter et diaconus, tractatu pleniori, ut pudicitiam custodiant, doceantur. Geneclius episcopus dixit: Ut superius dictum est, decet sacros antistites ac Dei sacerdotes necnon et levitas vel qui sacramentis divinis inserviunt, continentes esse in omnibus, quo possint simpliciter quod a Domino postulant impetrare, ut quod apostoli docuerunt et ipsa servavit antiquitas nos quoque custodiamus. Ab universis episcopis dictum est: Omnibus placet ut episcopus, presbyter et diaconus, pudicitiae custodes, etiam ab uxoribus se abstineant ut in omnibus et ab omnibus pudicitia custodiatur qui altario inserviunt.

Kanon II
(SKP, 4, 48)

Epigoniusz, biskup regionu Bullensium rzekł: Ponieważ podczas minionego synodu dyskutowano na temat wstrzemięźliwości i czystości, niech pełniący którąś z trzech funkcji: biskupa, prezbitera bądź diakona, związani ze względu na konsekrację pewnym przymusem zachowywania czystości, zostaną dokładniej pouczeni, by strzegli skromności. Biskup Genekliusz rzekł: Jak już powiedziano wcześniej, świętym przełożonym i kapłanom Boga, a także diakonom i służącym boskim sakramentom przystoi zachowywać we wszystkim wstrzemięźliwość, by przez to mogli wprost uzyskać to, o co proszą Pana, to jest byśmy strzegli nauki przekazanej przez apostołów i zachowanej przez minione wieki. Zebrani biskupi odrzekli: Wszyscy zgadzają się, by biskup, prezbiter i, diakon, opiekunowie skromności, powstrzymywali się także od współżycia z żonami, aby każdy, kto służy ołtarzowi, strzegł czystości zawsze i od 
wszelkiej szkody.

Powyższy kanon jasno wskazuje na to, że osoby pełniące świętą służbę przy ołtarzu, choć mogły mieć żony, miały się powstrzymywać od kontaktu seksualnego z nimi. Jest to więc kolejny dowód na to, że praktyka celibatu (rozumiana jako wstrzemięźliwość od współżycia) była znana w starożytności chrześcijańskiej. Warto jednak zauważyć tutaj również inną, ważną kwestię: epitet, jakim określono duchownych: ,,opiekunowie skromności”. Sformułowanie to jest o tyle ważne, o ile Ojcowie Kościoła wielokrotnie wskazywali na to, aby duchowni żyli skromnie, oddając się na własność Bogu. W sposób szczególny miało to swoje wyrażenie w życiu pełnym czystości.