Źródła celibatu duchownych: Synod w Gangrze (ok. 340)

Nota o synodzie

Synod w Gangrze został zwołany w okolicach 340 r. w celu rozpatrzenia sprawy Eusatiasa oraz w celu zabrania głosu nt. przesadnej ascezy. Podczas synodu potępiono zarówno Eusatiasa, jak i przesadne działania ascetyczne.

Kanon 4
(SC, II, 1102)

Si quis de presbytero qui uxorem duxit, contendat, non oportere eo sacra celebrante oblationi communicare, sit anathema.

Kanon 4
(SCL, I, 125)

Gdyby ktoś uznał, że nie powinien przyjmować komunii podczas eucharystii sprawowanej przez żonatego prezbitera, niech będzie wyklęty.

Co powyższe teksty mówią o celibacie duchownych? Właściwie nic. Jednak są one o tyle istotne, o ile wskazują one na to, że celibat nie był jeszcze wówczas obowiązkowy we wszystkich zakątkach Kościoła. Istnieli bowiem prezbiterzy, którzy sprawowali swoją posługę kapłańską nawet jeśli byli właśnie żonaci i być może (zapewne tak było) mieli także dzieci. Ta informacja jest – jak niedługo zobaczymy – ostatnim zapiskiem dotyczącym tego, że duchowni żonaci bez ograniczeń mogli sprawować funkcje wynikające ze swego urzędu we wspólnocie Kościoła. 

Opr. Dawid Makowski