Uaktualnione tłumaczenie Ogólnego Wprowadzenia do Mszału Rzymskiego
Jakiś czas temu Wydawnictwo Pallottinum wydało nowe tłumaczenie Ogólnego Wprowadzenia do Mszału Rzymskiego. Zachęcając do nabycia i lektury tej publikacji, pragniemy w kilku punktach wymienić najważniejsze zmiany, które zaszły w nowym wydaniu tego dokumentu:
- Między Dekretem Kongregacji Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów z dn. 6 listopada 2003 r. a pierwszym punktem Ogólnego Wprowadzenia do Mszału Rzymskiego zamieszczono polskie tłumaczenie Konstytucji Apostolskiej ,,Missale Romanum” papieża Pawła VI z dn. 3 kwietnia 1969 r.
- Poprawiono niektóre przypisy, usuwając łacińskie nazwy soborów i ich orzeczeń, dodając jednocześnie wzmiankę o tym, w którym tomie i na której stronie Dokumentów Soborów Powszechnych (opracowanych przez księży Arkadiusza Barona i Henryka Pietrasa SJ) znajduje się dana kwestia.
- Do przypisu 45: ,,Por. KL […]; Św. Kongregacja Obrzędów, Instrukcja Eucharisticum mysterium, 25 maja 1967, nr 3d: AAS: 59 (1967) 542″, dodano po ostatniej liczbie: ,,. 46″.
- W numerze 43 zastąpiono łacińskie sformułowanie: ,,Orate fratres”, polskim: ,,Módlcie się, aby moją i waszą Ofiarę”.
- W dawnym tłumaczeniu sformułowanie: ,,Graduał Rzymski” pisano zawsze dużymi literami, obecnie zaś zapisano te dwa słowa następująco: ,,Graduał rzymski”.
- Do numeru 56 – po słowach: ,,I drugim czytaniu oraz po homilii”, dodano przypis: ,,Mszał rzymski. Lekcjonarz mszalny. Drugie wydanie wzorcowe 1981. Wprowadzenie teologiczno-pastoralne, nr 28″.
- Zamiast słowa: ,,Winien/Winna/Winno się”, używa się słowa: ,,Powinien/Powinna/Powinno się”.
- Niekiedy słowo: ,,Komunia” jest pisane wielką, a niekiedy małą literą. Podobnie wyraz: ,,Hostia”, a także słowo: ,,Święta” (po wyrazach: ,,Msza” i ,,Komunia”).
- Nazwy dokumentów kościelnych, które ujrzały światło dzienne po polsku, podaje się w języku polskim, a nie – jak wcześniej – po łacinie (np. zamiast: ,,Caeremoniale Episcoporum”, podaje się: ,,Ceremoniał Liturgicznej Posługi Biskupów”). Umieszczono przy tym daty i miejsce wydania, do którego odnosi się przypis oraz numer, pod którym zawarto tę kwestię w poszczególnym tłumaczeniu dokumentu (np. Pontyfikał rzymski. Obrzędy święceń biskupa, prezbiterów i diakonów. Drugie wydanie wzorcowe, nr 173, Katowice 2019, s. 118″).
- Zmodyfikowano numer 149, zmieniając sformułowanie: ,,Jeżeli celebrujący kapłan jest biskupem, po słowach: razem z Twoim sługą, naszym papieżem N.„, na: ,,Jeżeli celebrującym jest biskup, w Modlitwach, po słowach: naszym papieżem N„. Poza tym w myśl nowego tłumaczenia, biskup nie mówi: ,,i ze mną”, lecz: ,,i mną”. Natomiast po słowach: ,,Naszego papieża N.”, biskup mówi: ,,Mnie, niegodnego sługę Twego”.
- Przed sformułowaniem, jakie biskup wygłasza w anaforze, sprawując Mszę poza granicami swej diecezji, dodano wyraz: ,,zaś”.
- Sprawując Mszę poza granicami swojej diecezji, biskup nie wspomina już o Kościele, którego pasterzem jest jego brat w biskupstwie, pomijając dawne sformułowanie: ,,Bratem moim, biskupem Kościoła N.”, a wypowiadając nowe słowa: ,,Bratem moim N., biskupem tutejszego Kościoła” (pierwsze dwie anafory)/,,Brata mojego N. biskupa tutejszego Kościoła” (trzecia anafora). W myśl tego, o czym napisaliśmy w numerze 10, biskup nie mówi potem: ,,i ze mną, niegodnym sługą Twoim”, lecz: ,,I mną, niegodnym sługą Twoim” (pierwsze dwie anafory)/,,I mnie, niegodnego sługę Twego” (trzecia anafora).
- Każdy kapłan natomiast wymienia biskupa lub osobę zrównaną z nim w prawie nie w bierniku (,,naszego biskupa (wikariusza, prałata, prefekta, opata)”), lecz w narzędniku (,,naszym biskupem (wikariuszem, prałatem, prefektem, opatem)”).
- Wskazano, że można wymienić w modlitwie eucharystycznej biskupów koadiutorów i pomocniczych, lecz nie wolno wymieniać biskupów ,,przypadkowo obecnych” w trakcie celebracji. Forma ogólna odtąd brzmi następująco: ,,I naszym biskupem N., jego biskupami współpracownikami”.
- W treści numeru 173 uwypuklono fakt, iż diakon niosący Ewangeliarz nie wykonuje pokłonu po przyjściu do ołtarza.
- Zmieniono w numerze 193 słowo: ,,Procesjonalnie”, na: ,,Procesyjnie”.
- Do numeru 215 dodano nowy akapit: ,,Diakon wykonuje swoją posługę przy ołtarzu, kiedy trzeba, usługując przy kielichu i mszale. Jednak zasadniczo zajmuje miejsce nieco z tyłu, za kapłanami koncelebrującymi, którzy stoją wokół głównego celebransa”.
- W numerze 222e zastąpiono zwrot: ,,żegnają się”, sformułowaniem: ,,czynią znak krzyża”. Podobnie uczyniono w numerze 257.
- W numerze 234 zastosowano nowy incipit jednej z modlitw IV modlitwy eucharystycznej: ,,Pamiętaj, Boże, o wszystkich” (było: ,,Teraz więc, Boże, pamiętaj o wszystkich”).
- Usunięto wzmiankę o tym, że kapłan – w liturgii z jednym ministrantem, którego komunikuje – przed przyjęciem Ciała Chrystusa wypowiada formułę: ,,Ciało Chrystusa niech mnie strzeże na życie wieczne…”. Kontekst pozwala stwierdzić, że tę formułę kapłan wykorzystuje tylko wtedy, gdy nie komunikuje ministranta.
- Zmieniono kolejność wyrazów w numerze 269.
- Akapity w numerze 294 zostały zmodyfikowane, a do samej ich treści dodano życzenie, aby w prezbiterium przygotować także miejsca dla koncelebransów, chyba że ich liczba jest znaczniejsza – wówczas w innej części kościoła, blisko ołtarza.
- Do numeru 306 dodano wyraz: ,,wreszcie” przy wymienianiu paramentów, które mogą leżeć na mensie ołtarza.
- W numerze 346e, traktującym o kolorze czarnym w liturgii, zaznaczono, że można przywdziewać szaty w tej barwie, jeśli jest taki zwyczaj.
- Z adaptacji, zależnych od Konferencji Episkopatu, usunięto wzmiankę o tekstach pieśni na wejście, przygotowanie darów i Komunię.
- W numerze 391 dodano wzmiankę o tym, że Konferencje Biskupów winny zadbać nie tylko o przekład tekstów biblijnych, ale też o zatwierdzenie lekcjonarzy.
- Słowo: ,,adaptacja” zamieniono na: ,,dostosowanie”.
- Do numeru 397, po słowach: ,,i aprobowanych przez Stolicę Apostolską”, dodano: ,,i, jeśli byłaby taka potrzeba, uznanych zgodnie z normą prawa”.
* Opracowano na bazie nowego wydania polskiego ,,Ogólnego Wprowadzenia do Mszału Rzymskiego” (Poznań: 2022, s. 7-126) *
Opr. Dawid Makowski