Notatka liturgiczna: Rola wspomnień o Ablu w Mszale Rzymskim

Biblijny Abel, który składał Bogu ofiarę z pierwocin trzony oraz z tłuszczu tychże zwierząt (por. Rdz 4, 4), jest wzmiankowany przez Mszał Rzymski aż trzy razy.  Pierwszym i drugim tekstem wzmiankującym o Ablu jest fragment I Modlitwy Eucharystycznej (umieszczonej zarówno w sekcji anafor (MR/08, s. 1251), jak i w obrzędach Triduum Paschalnego (MR/08, s. 570)) w której padają następujące słowa: „Racz wejrzeć na nie [składane dary – przyp. wł.] z miłością i łaskawie przyjąć, podobnie jak przyjąłeś dary swojego sługi, sprawiedliwego Abla” (tłum. za: MRpol, s. 310*). Słowa te są oczywiście prośbą, którą kapłan w imieniu ludu kieruje do Boga, aby raczył przyjąć składane dary. Przypomina przy tym o Ablu, ponieważ jego dar został przyjęty, podczas gdy dar Kaina został odrzucony (por. Rdz 4, 4-5). Dlaczego tak się jednak stało? Ze względu na złe postępowanie Kaina ofiara nie została przyjęta, a dobre życie Abla sprawiło, że Bóg wejrzał na jego ofiarę (por. Rdz 4, 7). Wzmiankowanie o Ablu w kanonie mszalnym jest zatem uczynione po to, aby uzmysłowić wiernym, że samo spełnianie ceremoniału nie jest owocne, gdyż takowym się staje, jeśli wypływa z czystego serca, co po raz kolejny konsoliduje ze starożytną maksymą: lex orandi – lex credendi – lex vivendi. W tym też celu modlitwa nad darami XVI Niedzieli Zwykłej wzmiankuje o pobłogosławieniu darów Abla przez Boga, aby ukazać wiernym, że prowadzenie życia zgodnego z przykazaniami sprawia, że dar człowieka zostanie przyjęty (por. MR/08, s. 1018). Abel jawi się więc jako ten, który łączył swoje życie ze składaną ofiarą i otrzymał za to błogosławieństwo.

Dawid Makowski