Reforma liturgii: Grupy ,,Consilium”

Grupy studyjne organu Consilium rozpoczęły swoją pracę w 1964 roku, odbywając spotkania w Rzymie oraz w różnych innych miejscach, co widać w niektórych sprawozdaniach przedstawianych członkom podczas zebrań plenarnych. Historia tych grup jest bardzo mocno związana z poszczególnymi szkicami, które przygotowywano krok po kroku (w miarę ukończenia pracy). Oprócz dokumentów dotyczących koncelebry, Komunii pod obiema postaciami oraz zrewidowanych obrzędów Wielkiego Tygodnia, żadna z grup nie była w stanie zakończyć swej pracy w wyznaczonym czasie, chociaż prawie wszystkie rozpoczęły ją jednocześnie. Chcąc uzyskać pełen obraz działalności Consilium w okresie poprzedzającym wejście w życie instrukcji liturgicznych, może okazać się pomocnym, przyglądnięcie się w działalność grup studyjnych, które spotykały się od marca 1964 do marca 1965 r.

GRUPY I-IX: REFORMA KALENDARZA I BREWIARZA

Grupa I zajęła się reformą kalendarza, co nakazywała Konstytucja o Liturgii, będąca punktem wyjścia dla brewiarza i mszału. W konsekwencji prace innych grup były podporządkowane pracy tejże grupy. W 1964 r. ta grupa studyjna odbyła jedynie dwie sesje: jedną w Louvain w maju, a drugą w Rzymie w czerwcu. Wówczas skoncentrowano się głównie na problemach roku liturgicznego. Grupa planowała przedstawić swoją pracę na posiedzeniu plenarnym w październiku, czego jednak nie udało się osiągnąć, gdyż ich relator – ksiądz Bugnini – był zajęty innymi sprawami. Pierwszy raport ujrzał światło dzienne dopiero dn. 12 lutego 1965 r. i został przesłany do konsultorów, którzy mieli wyrazić swoje opinie na jego temat. Uwzględniając ich reakcje, dn. 15 marca sporządzono drugi projekt.

Grupa II miała za zadanie wprowadzić w życie założenia artykułu 91 Konstytucji o Liturgii: ,,Praca nad rewizją psałterza, już szczęśliwie rozpoczęta, ma być jak najszybciej zakończona i ma uwzględniać styl łaciny chrześcijańskiej, liturgicznie używane psalmy, także śpiewane i całą tradycję łacińskiego Kościoła”. Ta grupa była chronologicznie jedną z pierwszych, rozpoczynających swoją pracę podzespołów Consilium. Dn. 14 lutego 1964 r. grupa ta odbyła swoje spotkanie w rezydencji kardynała Lercaro (w klasztorze benedyktynów Santa Priscilla). Jednakże członkowie grupy wraz z sekretarzem Consilium odbyli swoje spotkanie także wcześniej (miało to miejsce dn. 6 lutego w rezydencji Bugniniego w San Silvestro al Quirinale). Grupa studyjna (od 5 marca) spotykała się w zasadzie dwa razy w tygodniu. Pracując w tym tempie, byli oni zdolni zrewidować ponad pięćdziesiąt psalmów, które później przesyłano uczonym różnych narodów. Byli to: orientaliści, liturgiści oraz znawcy muzyki. Nie mieli oni zbytniej łączności z Consilium, dzięki czemu mogli wydawać obiektywne oceny. Spotykali się oni głównie w Rzymie, choć również w innych miejscach. Praca nad rewizją przebiegała następująco: pierwsze pięć psalmów było gotowych 23 marca 1964 r., kolejne pięć w dn. 10 maja, psalmy 26-52 w dniu 19 grudnia, zaś rok później ukończyli pracę nad wszystkimi psalmami do 75 włącznie.

Grupa III skupiła się na rozkładzie psalmów w świetle artykułu 91 Konstytucji: ,,Aby rzeczywiście było możliwe zachowanie w praktyce przebiegu godzin przedstawiony w art. 89, psalmy należy rozłożyć nie na jeden tydzień, lecz na dłuższy okres czasu”. Prace rozpoczęto w kwietniu 1964 r. Członkowie grupy najpierw zajmowali się tygodniowym psałterzem. Relator oraz sekretarz przygotowywali różne projekty, przesyłane konsultorom do analizy. W dniach 20-21 czerwca grupa spotkała się w Rzymie. Obradom przewodniczył wówczas kanonik Martimort. Uzgodniono wówczas szereg wytycznych, które trzeba było przedłożyć komisji Consilium we wrześniu.

Relator oraz sekretarz opracowali projekt brewiarza, datowany na dz. 19 lipca 1964 r. Projekt powstał na bazie uwag konsultorów i powstałych wcześniej wytycznych. Zawarto w nim dwie możliwości rozłożenia psalmów na okres czterech tygodni. Kolejny projekt przygotowany przez tę grupę był datowany na dz. 28 września 1964 r. W jego skład wchodziły dwa pytania, zadane członkom Consilium podczas czwartego zgromadzenia plenarnego. Dotyczyły one utrzymania całego psałterza w cyklu tygodniowym oraz liczby psalmów podczas nieszporów. Tekst przygotował relator i sekretarz tej grupy między 24 a 25 września 1964 r. Schemat został przedstawiony Consilium dn. 1 października 1964 r.

Ojciec Joseph Pascher, członek Consilium, przed opuszczeniem Rzymu dn. 11 października, wysłał do grupy list zawierający wstępny szkic pierwszych wersów psalmów oraz schemat rozłożenia psalmów na dwa tygodnie. Tego samego dnia wysłał on również list do Bugniniego, w którym zaproponował spotkanie Consilium w Mediolanie, podając, że mogłoby się to odbyć dn. 15 stycznia 1965 r. Kolejny raport Paschera ,,O rozpowszechnianiu psalmów” datowany był na dz. 1 marca 1965 r. Jednakże szkic grupy III został ukończony dopiero w kwietniu tegoż roku, ze względu na odbywające się w międzyczasie spotkanie plenarne zespołu.

Grupa IV była powołana do realizacji artykułu 92a Konstytucji o liturgii: ,,Czytania z Pisma Świętego należy tak ułożyć, aby bogactwo Słowa Bożego można było łatwiej poznać w szerszym zakresie”.  Od samego początku grupie tej przewodniczył Martimort. Pierwszy projekt, datowany na dz. 27 października 1964 r., zawierał fragment raportu, dostarczonego przez Martimorta biskupom grupy Consilium w dniu 1 października. Pierwsze spotkanie tej grupy miało miejsce w Neuilly-sur-Seine, na obrzeżach Paryża. Wówczas postawiono dwa ważne pytania: (1) czy należy zachować tradycyjną metodę czytań ciągłych lub półciągłych, czy raczej należy zachować metodę czytań odpowiadających tematom biblijnym dostosowanym do pór liturgicznych? (2) Czy należałoby czekać na decyzje grupy studyjnej zajmującej się kalendarzem, aby właściwie dobierać perykopy? W międzyczasie poproszono pięciu doradców o dokonanie wyboru perykop ze Starego Testamentu, odpowiednich do oficjum brewiarzowego. Drugie spotkanie miało miejsce dn. 20 lutego 1965 roku i dotyczyło wyboru ksiąg Starego Testamentu. Raport z dn. 26 kwietnia 1965 r. opisywał przebieg i wynik spotkania.

Grupie V – na bazie artykułu 92b Konstytucji o liturgii – zlecono zadanie przydzielenia czytań patrystycznych do liturgii brewiarzowej: ,,Należy lepiej dobrać lekcje z dzieł Ojców, Doktorów i Pisarzy kościelnych”. Grupa opracowała kilka projektów, lecz w kolejnych dniach ich praca została zatrzymana. Oczekiwano bowiem na decyzję w sprawie kalendarza liturgicznego, ustalenia czytań biblijnych oraz wyglądu nowej liturgii brewiarzowej, co jeszcze nie zostało dokonane. Trzeci szkic tej grupy dotyczący dzieł patrystycznych był reprodukcją projektu z dn. 3 września, sporządzonego na zebranie plenarne Concilium w październiku 1964 r. Kolejny projekt przedstawiono dn. 25 stycznia 1965 roku (przedstawiał on skrócony zbiór czytań patrystycznych na okres adwentu). Ostateczny zaś projekt został rozesłany przez sekretariat Consilium wraz z poprzednią formą w dniu 8 lutego 1965 r.

Grupie VI powierzono redakcję czytań hagiograficznych w brewiarzu, o których była mowa w artykule 92c Konstytucji o liturgii: ,,Opisy męczeństwa i żywoty Świętych uzgodnić z prawdą historyczną”. Pierwszy szkic dotyczący tej części brewiarza został przygotowany przez Sociėte des Bollendistes w dniu 10 września 1964 r. Zawierał on naukową prezentację problemów, z jaką mierzyło się Consilium. Pytania wówczas zadane, zostały od razu przerobione, przez wzgląd na czwarte zebranie plenarne Consilium. Wówczas grupa opowiedziała się za umieszczeniem czytań hagiograficznych w brewiarzu.

Grupa VII pracowała nad hymnami brewiarza rzymskiego, kierując się artykułem 93 Konstytucji o liturgii: ,,Należy przywrócić pierwotną formę hymnów, opuszczając lub zmieniając to, co tchnie mitologią albo nie odpowiada chrześcijańskiej pobożności. W miarę potrzeby należy wprowadzić także inne hymny znajdujące się w zbiorach”. Pierwszy raport sporządzono dn. 12 maja 1964 r., przedstawiając w nim ogólny zarys prac do wykonania. Natomiast pierwsze sprawozdanie wydano 27 czerwca 1964 r. Dotyczyło ono problemów z niektórymi hymnami. Trzecie sprawozdanie na ten temat zostało wysłane do członków grupy dn. 29 sierpnia i dotyczyło ordynariom psałterza i sanktorału. Pierwsza lista hymnów ujrzała światło dzienne dn. 15 lutego 1965 roku. Był to pierwszy znaczący wynik prac Consilium po spotkaniach grupy IX zajmującej się ogólną strukturą brewiarza oraz po czwartym posiedzeniu plenarnym. Ostateczny projekt prac ukazał się po posiedzeniu w dniach 1-2 marca 1965 r. Wydano go dn. 30 marca tegoż roku.

Grupa VIII rewidowała muzyczne części brewiarza: odpowiedzi, antyfony, wersety, słowa rozgrzeszenia oraz błogosławieństwa. Części te nie zostały wymienione w Konstytucji, lecz wymagały zrewidowania, stąd pracę tę powierzono tej grupie. Pierwszy projekt ujrzał światło dzienne dn. 15 lutego 1965 r. i zawierał problemy do rozwiązania. Niektóre problemy zostały rozwiązane jednak dn. 2 marca w Rzymie podczas spotkania IX grupy Consilium w Rzymie. Drugi projekt – powstały na bazie uwag dot. pierwszego projektu – w związku z posiedzeniem plenarnym w kwietniu, został wydany dn. 26 kwietnia 1965 r.

Grupa IX była niezwykle ważna. Jej zadaniem było bowiem koordynowanie prac innych grup oraz dokonywanie syntez prac wszystkich tych podgrup. Kanonik Martimort, relator tej grupy, pełnił funkcję ogólnego koordynatora całej pracy dotyczącej reformy brewiarza. Na spotkaniach grupy IX byli obecnie sekretarze i relatorzy innych grup (I-VIII). Na początku swojej działalności grupa ta zajmowała się tematyką brewiarza w ogólności, aby wprowadzić w prace inne grupy.

Pierwszy raport z reformy brewiarza tenże kanonik przedstawił konsultorom dn. 16 kwietnia. Był to wynik syntez informacyjnych, przekazanych przez relatorów i sekretarzy grup pracujących na tą kwestią. Polegał on na systematycznej prezentacji pytań, które należało rozwiązać. Ten sam raport przedstawiono (z drobną korektą) grupie plenarnej dn. 18 kwietnia. W dniach 20-21 czerwca ponownie spotkała się ta grupa. Następnie dn. 3 lipca Martimort wysłał do grupy IX szereg pytań na temat brewiarza. Wstępna propozycja projektu raportu była gotowa na dz. 20 lipca. Projekt ten miał Martimort przedstawić na czwartym posiedzeniu plenarnym Consilium we wrześniu.

Potem grupa spotkała się czterokrotnie między wrześniem a październikiem 1964 r. Na spotkaniu dn. 26 września oraz na spotkaniu dn. 27 września skupiono się na pracy grup: III, V, VI, VII i VIII. Omawiano tę tematykę również dn. 2 października. Wraz z organizacją pracy tych grup, mówiono o decyzjach podjętych podczas zebrania Consilium. Co ciekawe, nie znalazło się tam wówczas sprawozdanie grupy IV nt. czytań z Pisma Świętego, gdyż ugrzęzło ono w grupie studyjnej zajmującej się liturgią słowa w Mszy św. Synteza tych wszystkich spotkań, zamieszczona w stosownym dokumencie, datowana była na dz. 1 grudnia 1964 r. Kolejne spotkania odbywały się siedzibie Consilium dn. 20 lutego 1965 r. oraz w dniach od 1 do 2 marca 1965 r. Przeto na początku 1965 r., gdy reforma brewiarza już faktycznie była przeprowadzana, wiele pracy było jeszcze do zrobienia.

GRUPY X-XVIII: REFORMA MSZY

Grupa X pracowała nad obrzędami mszalnymi. Pierwsza lista problemów związanych z rytem Mszy św. została przedstawiona konsultorom dn. 15 kwietnia 1964 r. Wówczas poruszono kwestie sporne, dotyczące obrzędów mszalnych. Natomiast trzy dni później, po pewnych modyfikacjach, pismo to zostało przedłożone członkom Consilium. Pierwsze spotkanie tej grupy studyjnej odbyło się w Instytucie Liturgicznym w Trewirze między 8 a 10 maja. Relatorem tej grupy był Johannes Wagner. Wyniki pierwszego spotkania były omawiane dn. 19 maja w opactwie benedyktyńskim w Einsiedln (Szwajcaria) oraz dn. 24 maja w kościele Wszystkich Świętych w Bazylei. Sporządzony tam raport, posłużył jako podstawa następnego spotkania we wspomnianym opactwie benedyktyńskim między 5 a 7 czerwca 1964 r.

Zamiast pracować nad schematem nowego Ordo Missæ, który miał być wynikiem prac, przedstawionych Consilium, grupa zajmowała się raczej ogółem Mszy św., przedstawiając ogólne zasady i normy, których należało przestrzegać, gdy podejmowano się rozwiązywania trudnych zagadnień. W sposób szczególny opowiedziano się (za radą Bugniniego) za wzajemnym kontaktowaniem się relatorów różnych grup między sobą, aby wspólnie przedkładać poszczególne pytania i wysyłać je do wielu ekspertów, którzy mieli wydać swoje opinie na poszczególne tematy. Prałat Wagner zdał relację z pierwszych dwóch spotkań tej grupy podczas trzeciego plenarnego posiedzenia Consilium w czerwcu 1964 r.

Następne spotkanie tej grupy odbywało się między 24 a 28 sierpnia we Fryburgu (Szwajcaria). Wziął w nim udział sekretarz Consilium. Natomiast od dn. 26 sierpnia brali w nim udział również inni relatorzy i sekretarze grup, zajmujących się reformą mszału. Ojciec Franquesa oraz prałat Schnitzler przygotowali pierwszy wstępny plan obrzędów Mszy, który został jednak odrzucony. Więcej uwagi przykładano wówczas do wniosków z propozycjami, nadesłanymi przez ekspertów. Pierwszy pakiet propozycji dotyczył: Memento oraz aklamacji i imion świętych w kanonie; obrzędu zmieszania postaci; błogosławieństwa na zakończenie Mszy. Druga grupa propozycji obejmowała: kanon Mszy (w ogólności), obrzędy komunijne i po Komunii, aklamację po czytaniach, modlitwy ofiarowania, obrzęd łamania chleba oraz znak pokoju. Kolejne propozycje obejmowały kwestię znaków krzyża w kanonie.

Czwarte spotkanie grupy miało miejsce w Rzymie między 21 a 23 września. Rozważano wówczas ponownie głosy obecne podczas poprzednich spotkań. Raport przedstawiono członkom Consilium w październiku. Projekt ten nie był szczegółową rewizją obrzędów mszalnych, lecz raczej kolejną próbą postawienia pytań dotyczących reformy Mszy. Drugi w kolejności schemat obrzędów Mszy św. miał powstać dn. 22 października 1964 r. Kolejny natomiast miał powstać w Le Saulchoir obok Paryża między 14 a 23 lutego. Jednak z powodu choroby relatora, spotkanie przeniesiono na czerwiec tegoż roku. Wówczas grupa X zaczęła zastanawiać się nad problemami ogólnymi reformy mszalnej, bez wchodzenia w szczególnie problematyczne zagadnienia. Uznano bowiem, że lepiej je odłożyć na później. Rozwiązywano jedynie ogólne problemy. Jednakże wiele wątpliwości zostało rozwikłanych w 1965 r., kiedy opublikowano Ritus Servandus. Natomiast publikacja nowego rytu koncelebry z dn. 7 marca 1965 r. była kolejnym krokiem w reformie obrzędów mszalnych. Upoważnienie, wydane Konferencjom Biskupów oraz poszczególnym biskupom i ekspertom liturgicznym, dało możliwość przedstawienia propozycji na temat zmian w liturgii przez tychże ludzi, którzy zetknęli się już z nowym sposobem celebracji. Wszystko to było pomocne w eksperymentach, które przeprowadzane od tego roku w trakcie spotkań tejże grupy, począwszy od tego, mającego miejsce w Le Saulchoir.

Grupa XI, której powierzono zrewidowanie czytań mszalnych, miała wprowadzić w życie artykuł 51 soborowej Konstytucji o liturgii: ,,Aby tym obficiej zastawić wiernym stół słowa Bożego, należy szerzej otworzyć skarbiec biblijnych, tak by w określonej liczbie lat odczytać ludowi ważniejsze części Pisma Świętego”. Swoje prace grupa rozpoczęła w kwietnia 1964 r. Dn. 28 kwietnia tegoż roku sekretarz grupy przesłał konsultorom zestaw pytań dotyczących kierunku prac i kilku ważnych kwestii, które należało rozważyć. Odpowiedzi były nieco skomplikowane. Dlatego od 17 do 20 maja sekretarz grupy (G. Fontaine) oraz relator (Godfrey Diekmann OSB) pracowali razem nad syntezą odpowiedzi w opactwie St. John’s w Collegeville Minnesota. Rezultatem tych prac był raport wysłany do członków grupy oraz relatorów innych grup, zaangażowanych w reformę Mszy św. Później sekretarz grupy spotkał się między 26 a 28 sierpnia we Fryburgu w Szwajcarii ze wszystkimi reporterami i sekretarzami grup, zaangażowanymi w reformę Mszy św.

Grupa ta swoje pierwsze realnie istotne spotkanie odbyła w Brescii (we Włoszech) między 9 a 12 września 1964 r. Wówczas w spotkaniu wzięli udział: H. Schurmann, E. Kahlefeld, P. Massi i E. Lanne oraz sekretarz grupy G. Fontaine. Wówczas obecny w sekretariacie Consilium był Carlo Braga. Tematem dyskusji uczyniono tekst przygotowany w maju przez relatora i sekretarza. Po zakończeniu tego spotkania powstał raport, wysłany do sekretariatu Consilium. Później dwukrotnie go przerobiono. Był to fundament projektu lekcjonarza mszalnego z dn. 1 października 1964 r. Przedstawiono go zespołowi Consilium dn. 6 października tegoż roku. Projekt został podzielony na dwie części: ogólne zasady dotyczące lekcjonarza z Konstytucji o liturgii (1) oraz propozycje realizacji owych zasad (2). Wówczas, dn. 6 października, zatwierdzono owy tekst.

Drugie spotkanie miało miejsce w Rzymie między 12 a 13 października 1964 r. Wówczas obecni byli: G. Diekmann, H. Schumann, P. Massi, G. Fontaine oraz C. Braga (z sekretariatu) oraz J. Wagner (generalny relator grupy studyjnej dotyczącej reformy mszału). Dyskusja toczyła się wtedy nad tematykę cyklu czytań. Rozmyślano nad trzyletnim lub czteroletnim cyklem lekcji mszalnych. Planowano także podział czytań na dni powszednie. Na końcu rozdzielono zadania pomiędzy członkami grupy oraz przedstawiono pracę na kolejne tygodnie. Było to ostatnie spotkanie między 1964 a 1965 r. Wówczas też ostatni raz pracami kierował o. G. Diekmann, który przez zaangażowanie się w działania liturgiczne we własnym kraju, poprosił o zwolnienie z przewodniczenia grupie. Od czerwca 1965 r. rolę Diekmanna pełnił Cipriano Vagaggini.

Grupa XII realizowała artykuł 53 Konstytucji o liturgii: ,,Zwłaszcza w niedzielę i święta nakazane, po Ewangelii i homilii należy przywrócić modlitwę powszechną, czyli wiernych”. Chodziło więc o przywrócenie do liturgii tego elementu, który dawniej był w niej obecny, lecz miał teraz otrzymać nową formę. Dn. 24 kwietnia relator Roguet wysłał członkom grupy kwestionariusz, na bazie którego pragnięto uczynić szkic modlitwy powszechnej. Po uzyskaniu odpowiedzi Roguet i J.-B. Molin (sekretarz grupy) pojechali do Trewiru, aby w dniach od 15 do 16 maja odwiedzić bibliotekę Instytutu Liturgicznego w celu przyjrzenia się przykładom modlitw wstawienniczych oraz by porozmawiać o ważnych kwestiach z Wagnerem i Fischerem. Wyniki pierwszego etapu prac zostały zebrane w pięćdziesięciostronicowym szkicu, który podzielono na osiem rozdziałów i wysłano do członków grupy dn. 17 lipca 1964 r.

Nowy, bardziej kompletny projekt, został zaproponowany dn. 8 października. Projekt ten następnie przerobiono i zrewidowano, po czym przedstawiono zespołowi Consilium w listopadzie 1964 r. Na jego podstawie powstał ostateczny dokument, posiadający część historyczną, praktyczną oraz zawierającą przykładowe modlitwy. Consilium zatwierdziło tenże dokument. Przedstawił go Bugnini w dn. 13 stycznia 1965 r. Broszura składała się z dwóch części: praktycznego katalogu przykładów modlitwy wiernych oraz aneksu zawierającego jej historię oraz kilka przykładów z nutami.

Choć początkowo księga wydawała się być pomocna, to po jakimś czasie nie wystarczająco odpowiadała różnym okresom liturgicznym. Zostało to wyrażone w liście Bugniniego do Rogueta i Molina z dn. 8 lutego 1965 r., w którym Bugnini dziękował im za pracę. Jednakże nowe działania – ze względu na potrzebę – rozpoczęły się natychmiast po odczytaniu tego listu.

Grupie XIII powierzono zadanie zrewidowania wotyw w mszale oraz misję utworzenia nowych formularzy, dostosowanych do obecnych warunków. Relatorem grupy był H. Schmidt. Uważał on, że z tworzeniem nowych wotyw należy poczekać, aż grupy pracujące nad nowym mszałem wytyczą pewne ogólne reguły reformy tej księgi. Zasady te zostały omówione na spotkaniu we Fryburgu (w Szwajcarii) na początku września. Następnie przeredagowano je i umieszczono w tekście z dn. 10 września 1964 r. W projekcie tym opisano problemy oraz zawarto sześć pytań odnoszących się do mającej nastąpić rewizji wotyw. Projekt przesłano członkom grupy dn. 12 września, a następnie zrewidowano go dn. 29 września. Potem przedstawiono go zespołowi Consilium dn. 6 października. Na końcu 1964 r. grupa zakończyła swoje prace. Wznowiła je dopiero kilka lat później w nowym składzie.

Prace trzech następnych grup: XIV, XV i XVI zostały w znacznym stopniu narzucone przez Consilium. Grupa XIV zajmowała się pieśniami w Mszy św., XV ogólną strukturą Mszy, a XVI koncelebracją i Komunią pod dwiema postaciami.

Grupa XVII miała zrewidować poszczególne obrzędy roku liturgicznego. Ponadto zajmowała się ona reformą Triduum Paschalnego i Wielkiego Tygodnia. Relatorem grupy był M. Righetti, a sekretarzem F. Vandenbroucke. Obaj spotkali się w Genui dn. 3 czerwca 1964 r., aby zorganizować prace grupy. Wówczas wymieniono szereg problemów, przedstawionych później konsultorom. Latem sekretarz przesłał członkom grupy raport na temat opinii wyrażonych przez konsultorów. Pierwsze oficjalne spotkanie miało miejsce między 8 a 9 września 1964 r. w Mediolanie. Wzięli w nim udział (oprócz sekretarza i relatora): Borella, Pascher, Kolbe, Nocent, Falsini i Miller. Podczas tego spotkania utworzono raport na temat napotkanych kwestii spornych. Następnie wysłano różne uwagi do relatora oraz sekretarza.

Związane z tą grupą spotkanie redaktorów wydawnictw liturgicznych, odbywające się w Rzymie od 13 do 14 listopada 1964 r., pozwoliło spotkać się wszystkim członkom grupy, aby kontynuować własne prace liturgiczne. Zdecydowano się jednak przedłożyć te wszystkie trudne kwestie komisji Consilium. Przygotowano więc trzeci projekt, pt. ,,Quaestione ‘Consilio’ proponendae”. Aczkolwiek Bugnini czuł, że zanim to nastąpi, grupa XVII powinna zharmonizować swoją pracę z grupą I, zajmującą się kalendarzem liturgicznym. Spotkano się zatem z członkami grupy I w dniach 1-2 kwietnia 1965 r. Dzięki temu praca grupy XVII nabrała tempa.

Grupa XVIII miała dokonać rewizji części wspólnej mszału i brewiarza. Prace rozpoczęły się w kwietniu 1964 r. Pierwszy raport, sporządzony przez relatora B. Neunheusera, ujrzał światło dzienne dn. 30 kwietnia. Oprócz rozmów z różnymi ekspertami, członek grupy – R. J. Hesbert – napisał ,,Raport wstępny o kompetencjach tej komisji oraz metodzie pracy”, który ukazał się po francusku dn. 13 sierpnia 1964 r. Dwa tygodnie później Neunheuser sporządził uzupełnienie do tego dokumentu i dołączył do swego projektu z kwietnia 1964 r. Jasnym było, że wówczas grupa nie mogła rozpocząć swojej działalności ze względu na problemy, wynikłe w międzyczasie.  Na posiedzeniu plenarnym pod koniec roku relator zdecydował się przygotować dwustronnicowy raport z czterema pytaniami oraz kilka wyjaśnień. Nie przedstawiono go jednak publicznie na zebraniu Consilium. Prawie rok później – na bazie poprawek – Neunheuser (jako relator) sporządził ostateczny projekt, datowany na dz. 4 marca 1965 r. Dokument ten wśród konsultorów rozesłał Bugnini dn. 6 kwietnia 1965 r.

Grupa XVIII (2) nie była przedstawiana na początku prac. Dodano ją dopiero na początku września 1964 r. Członkowie tej grupy spotkali się dopiero podczas czwartego spotkania plenarnego Consilium. Wówczas Bugnini udzielił grupie kilku wskazówek i poprosił o szybkie przygotowanie uroczystych modlitw Wielkiego Piątku oraz Mszy Krzyżma. Wynik prac opublikowano dn. 7 marca 1965 r. w dokumencie pt. ,,Zmiany, jakie mają zostać wprowadzone do obrzędów Wielkiego Tygodnia”.

Pierwszy szkic tej grupy powstał dn. 27 października 1964 r. Zawierał on propozycje dot. rewizji modlitw Wielkiego Czwartku i Piątku. Następnie projekt włączono do grupy prac Sekretariatu ds. zmian w liturgii Wielkiego Tygodnia. Kolejne spotkanie odbyło się między 10 a 12 stycznia w Faenza (na południu Bolonii). Obecni tam byli: relator i sekretarz grupy. Podczas tego spotkania zrewidowano wszelkie modlitwy roku liturgicznego. Praca jednak ograniczała się do zrewidowania modlitw mszału. Nie wgłębiano się jednak w szczegóły ani problemy związane z naturą okresów liturgicznych czy czas trwania. Pierwszy projekt przygotowano dn. 1 lutego 1965, a następnie zmodyfikowano go podczas spotkania całej grupy w Louvain między 5 a 10 kwietnia 1965 r.

GRUPA XX I XXI: REFORMA PONTYFIKAŁU

Grupa XX pracowała nad pontyfikałem rzymskim. Studium nad tą reformą (pod względem pierwszej księgi pontyfikału) rozpoczął w połowie 1964 r. B. Botte, wygłaszając wówczas wstępną prezentację, dotyczącą święceń episkopatu, prezbiteratu i diakonatu. Jego prezentacja obejmowała również obrzęd błogosławieństwa subdiakonów i niższych duchownych. Zgodnie z tym, co w Relationes z dn. 4 grudnia 1964 r. pisał Bugnini, reforma święceń należała również do kompetencji innych organów (zwłaszcza Kongregacji), dlatego, aby uniknąć czczej pracy Consilium, należałoby rozstrzygnąć pewne kwestie otwarte. Opóźnienie prac trwało ponad pół roku, gdyż działania wznowiono dopiero w lipcu 1965 r., gdy biskup Guano ad hoc zorganizował spotkanie w sprawie reformy święceń. Pierwsze formalne spotkanie grupy miało miejsce w Instytucie Liturgicznym w Trewirze między 3 a 5 sierpnia 1965 r.

Grupa XXI zajmowała się natomiast księgą drugą i trzecią pontyfikału (dotyczyły one konsekracji kościołów oraz specjalnych celebracji). Grupa ta wniosła pewien wkład do projektu reformy obrzędów błogosławieństwa olejów w Wielki Czwartek, który został zawarty w księdze z nowymi obrzędami Wielkiego Tygodnia. Ze względu na to, że temat był dość skomplikowany, prawdziwe prace komisji rozpoczęły się dopiero później. W lutym J. Nabuco (brazylijski biskup), członek podkomisji przygotowawczej ds. sztuki sakralnej, przygotował wprowadzenie na ten temat, które rozesłano do członków grupy.

GRUPA XXII I XXIII: REFORMA RYTUAŁU

Reforma rytuału została powierzona XXII i XXIII grupie studyjnej. Praca była przydzielona do dwóch grup: zajmujących się sakramentaliami i sakramentami, gdyż wymagały tego artykuły Konstytucji o Liturgii Świętej (63b, 65, 75, 77, 79 i 80). Zakładano, że wymiana wiadomości i spostrzeżeń między członkami obu tych grup będzie obfita, biorąc pod uwagę komplementarność omawianego materiału. Stąd też na początku grupy te spotykały się razem.

Grupa XXIII przygotowania ,,Syntezę odpowiedzi na kwestionariusz w sprawie pogrzebów” z dn. 25 lipca 1964 r. Następnie obie grupy kilkukrotnie się spotykały, czego wynikiem był ,,Raport w sprawie aprobaty rytuału rzymskiego” z dn. 10 września 1964 r. W sprawozdaniu omówiono ogólne problemy dotyczące tej księgi oraz zbadano kwestie dotyczące poszczególnych obrzędów: chrztu, namaszczenia chorych, pogrzebów, małżeństwa oraz sakramentaliów. Raport ten, który został jednak poprawiony i nieco przerobiony, został formalnym projektem, przedstawionym Consilium dn. 9 października 1964 r. Po zatwierdzeniu pytań, które padły na tym spotkaniu, obie grupy spotkały się raz jeszcze w Kolonii między 28 a 30 grudnia 1964 r. Obecni tam byli: Fischer, Gy, Lengeling, Mazzarello, Cellier, Rabau i Stenzel. Buginini towarzyszył im tylko 28 i 29 grudnia.

Przewodniczący oby grup prowadzili i moderowali dyskusję na następujące tematy: rankiem 28 grudnia debatowano nad namaszczeniem chorych, a po południu nad małżeństwem mieszanym oraz nad obrzędem chrztu niemowląt, który przedstawił Bugnini. Natomiast 29 grudnia omawiano chrzest dorosłych. W ostatni dzień rozmyślano nad obrzędem wiatyku oraz nad pogrzebem (wraz z jego istotnymi szczegółami). Podczas tego spotkania ustalono również kalendarz przyszłych posiedzeń. W połowie stycznia miało się spotkać posiedzenie dla konsultorów, między 15 a 18 stycznia w Trewirze miała obradować podkomisja ds. chrztu, a pozostałe spotkania zaplanowano na marzec, poza obradami konsultorów i sekretarzy, którzy mieli się spotkać w kwietniu.

Abp Pierro Marini
(tłumaczenia dokonała redakcja strony)

Tłumaczenie stron 117-132 książki autora pt. ,,A challenging reform: realizing the vision of the liturgical renewal, 1963-1975” ( Collegeville: 2007).