Kategoria: Ryty Kościoła wschodniego

Choć każdy ryt wschodni i wewnętrzne ich tradycje wykształtowały pewne własne praktyki, to jednak ten artykuł będzie podzielony nie według rytów, a według instrumentów. Jak to zazwyczaj bywa w przypadku rytów wschodnich – prawie nie ma regulacji dotyczących instrumentów ani w księgach liturgicznych, ani innych dokumentach. To kwestia przekazywanej tradycji następnym pokoleniom, którą po prostu się żyje.Głos ludzkiNajbardziej podstawowy instrument muzyczny, o ile tak go można nazwać. Tylko człowiek, stworzony…
Dowiedz się więcej

Gesty liturgiczne w rytach wschodnich są takie same lub bardzo podobne, stąd też artykuł traktuje to zagadnienie zbiorczo. Zarazem jednak należy pamiętać o tym, że w ramach każdego rytu istnieją tradycje lokalne , a nawet parafialne czy indywidualne. Ponadto tylko niektóre gesty liturgiczne i tylko częściowo są ujęte w księgach liturgicznych – większość z nich wynika po prostu z praktyk przekazywanych z pokolenia na pokolenie.Znak krzyżaTo podstawowy gest, wykonywany przez wschodnich chrześcijan bardzo często, a zarazem…
Dowiedz się więcej

Temat proskomidii jest bardzo obszerny – ten krótki artykuł ma tylko za zadanie wprowadzić do tego zagadnienia.Przyjęło się mówić, iż każda Boska Liturgia z anaforą eucharystyczną w rycie bizantyjskim ma trzy części, w następującej kolejności: 1. Proskomidia 2. Liturgia Słowa 3. Liturgia wiernych. Jest to sformułowanie poprawne, aczkolwiek należy zaznaczyć, iż przez wiele wieków proskomidia była de facto na drugim miejscu, pomiędzy Liturgią Słowa i Liturgią wiernych – tuż przed tzw.…
Dowiedz się więcej

Ryt bizantyjskiW rycie bizantyjskim okres przygotowawczy do świąt Narodzenia Chrystusa (25 grudnia) i Objawienia Pańskiego (6 stycznia) nazywa się Świętą Czterdziesiątnicą lub Postem Bożonarodzeniowym. U Słowian wschodnich można się spotkać również z określeniem „Post Filipowy”, jako że zaczyna się on dzień po święcie tego apostoła (14 listopada). U prawosławnych anglojęzycznych i nie tylko popularna jest również nazwa „Adwent”. Trwa on 40 dni, czyli zazwyczaj 6 niedziel. Obydwie liczby…
Dowiedz się więcej

Każdy ryt wschodni, mimo wielu cech wspólnych, wykształtował własny system dni, w których Kościół w sposób szczególny modli się za zmarłych. Również różne są daty Wszystkich Świętych. Jednakże, należy tu zaznaczyć, iż nigdy nie jest to 1 listopada ani ta data nie wiąże się bezpośrednio lub pośrednio z modlitwą za zmarłych lub dniami pamięci o nich.Ryt bizantyjskiW nim zasadniczo każda sobota poświęcona jest modlitwom za zmarłych, ponieważ tego dnia sam Jezus…
Dowiedz się więcej

RYT ORMIAŃSKI Kalendarz Kalendarz tego rytu wydaje się być najbardziej wyjątkowym ze wszystkich wschodnich, ponieważ opiera się on przede wszystkim na systemie tygodni – czyli siedmiu dni – i tylko w niektórych przypadkach przywiązuje wagę do dat stałych. Stąd też wiele świąt i postów w rycie ormiańskim jest ruchoma i zależna od Paschy, w ten sposób stawiając ją w centrum wszystkich świąt. Tylko kilka świąt jest przypisanych do stałych dat. System…
Dowiedz się więcej

WSTĘP We wszystkich rytach wschodnich istnieją dwa podstawowe cykle: paschalny, czyli gdzie dane święta i dni postne zależą od paschaliów, tj. wyliczenia daty Paschy Chrystusowej (święta Zmartwychwstania) oraz stały, czyli według stałych dat. W ramach stałych dat mogą być święta ruchome niezależne od Paschy, np. niedziele przed Bożym Narodzeniem czy niektóre Soboty Rodzicielskie (dni szczególnych modlitw za zmarłych). W kwestii wyliczania dat, zasadniczo stosowane są aż trzy kalendarze, zależnie…
Dowiedz się więcej

Każde nabożeństwo, a zwłaszcza Boska Liturgia, sprawowana jest z błogosławieństwa lokalnego biskupa i w łączności z nim. Wynika to z nauczania apostolskiego (listów św. Pawła) i uczniów apostolskich, zwłaszcza św. Ignacego Antiocheńskiego. W swoich listach wielokrotnie mówił o roli biskupa w kontekście liturgiki i jedności Kościoła:Uważajcie więc, aby mieć tylko jedną Eucharystię. Albowiem jest jedno Ciało naszego Pana Jezusa Chrystusa, i jeden Kielich jedności z Jego Krwią; jeden ołtarz; i tak jest jeden biskup,…
Dowiedz się więcej

Wstęp Święci są częścią Kościoła niebiańskiego, są bliżej Boga, niż my, będący częścią Kościoła ziemskiego. Jest to jednak jeden Kościół, co wyraża się w żywym kontakcie ze świętymi i wspominaniem ich imion. Wiele hymnów i modlitw jest im poświęconych, aczkolwiek w tym artykule postaram się przybliżyć wymienianie imion świętych na nabożeństwach rytu bizantyjskiego. Zachód nazywa to dyptychami – tymczasem na Wschodzie dyptychy w kontekście liturgicznym to imiona biskupów żyjących obecnie…
Dowiedz się więcej

Trudno wprowadzić w obszerną tematykę, zaczynając od artykułu bardzo ogólnikowego. Jednakże, wydaje się, że nie da się tego zrobić inaczej. Ponadto, należy od razu zaznaczyć, iż w polskojęzycznej literaturze przedmiotu nie ma opracowanej terminologii dotyczącej Kościołów związanych z rytami wschodnimi – zwłaszcza innymi, niż bizantyjski. Nietrudno tu także o pewne uproszczenia. Klasyfikacja Ryty wschodnie stanowią liturgiczną podstawę Kościołów różnych wyznań: prawosławnych (chaledońskich i dochalcedońskich/miafizyckich/orientalnych), katolickich, nestoriańskiego, a są nawet w pewnej…
Dowiedz się więcej