Źródła modlitw mszalnych: V Niedziela Zwykła
“Źródła modlitw mszalnych” to kolejna inicjatywa naszego projektu, mająca na celu ukazanie, że modlitw mszalne obecnego Mszału Rzymskiego mają swoje starożytne pochodzenie. W niniejszym zestawieniu ukazuje się jedynie najstarsze umiejscowienie danych modlitw, wynikające z posiadanej dzisiaj wiedzy na temat dawnych ksiąg liturgicznych.
V TYDZIEŃ ZWYKŁY
Kolekta
MR/pol: “Wszechmogący Boże, strzeż nieustannie swojej rodziny z ojcowską dobrocią, a ponieważ całą nadzieję pokładamy w łasce niebieskiej, otaczaj nas zawsze swoją opieką”.
MR/08: “Famíliam tuam, quǽsumus, Dómine, contínua pietáte custódi, ut, quæ in sola spe grátiæ cæléstis innítitur,tua semper protectióne muniátur”.
Kolekta ta, obecna w Mszale Rzymskim z 1975 r. (s. 344) i 1970 r. (s. 344), była w pewnej części obecna w Mszale Rzymskim z 1962 r. (por. s. 1700 i 1750). Jej obecność jest jednak dostrzegalna w Sakramentarzu Gregoriańskim “Hadriańskim”. Pod numerem 228, odnoszącym się do modlitwy nad ludem w czasie Wielkiego Postu, znajduje się następująca modlitwa:
Supl. SG: “Familiam tuam, quaesumus, Domine, contínua pietate custodi, ut, quae in sola spe gratiae caelestis innititur, tua semper protectione muniatur”.
Modlitwa nad darami
MR/pol: “Panie, nasz Boże, Ty stworzyłeś chleb i wino, aby podtrzymywały nasze życie doczesne, spraw, niech one staną się dla nas Sakramentem dającym życie wieczne”.
MR/08: “Dómine Deus noster, qui has pótius creatúras ad fragilitátis nostræ subsídium condidísti, tríbue, quǽsumus, ut étiam æternitátis nobis fiant sacraméntum”.
Modlitwa ta, obecna w Mszale Rzymskim z 1975 r. (s. 344) i 1970 r. (s. 344) oraz w Mszale Rzymskim z 1962 r. (s. 801). Jej obecność jest dostrzegalna także w Sakramentarzu z Werony. Pod numerem 901, odnoszącym się do Mszy wrześniowych, znajduje się poniższa modlitwa:
SV: “Domine Deus noster, qui has pptius creaturas ad fragilitatis nostrae subsidium condidisti, tribue, quaesumus, ut etiam æternitatis nobis fiant sacramentum”.
Modlitwa po Komunii
MRpol: “Boże, Ty pozwalasz nam spożywać jeden Chleb eucharystyczny i pić z jednego Kielicha, prosimy Cię, daj nam prowadzić takie życie, abyśmy zjednoczeni w Chrystusie, z radością przyczyniali się do zbawienia świata”.
MR/08: “Deus, qui nos de uno pane et de uno cálice partícipes esse voluísti, da nobis, quǽsumus, ita vívere, ut, unum in Christo effécti, fructum afferámus pro mundi salúte gaudéntes”.
Modlitwa ta była kreacją nową, występującą w Mszale Rzymskim z 1975 r. (s. 344) i Mszale Rzymskim z 1970 r. (s. 344), wzorowaną na tekście propriów własnych zakonu dominikańskiego (27, 4), a także na tekstach Nowego Testamentu: Listu do Rzymian (12, 5), Listu do Koryntian (1 Kor 10, 16) oraz na tekstach Ewangelii według św. Jana (15, 16 i 17, 11. 21).
Opr. Dawid Makowski
* Podając, że dana modlitwa jest obecna w Mszale Rzymskim z 2008 r., wskazuje się jednocześnie na to, że była ona obecna w tym samym miejscu w Mszale Rzymskim z 2002 r.
** Omówienia historii tej kolekty dokonał ks. dr Maciej Zachara.
Na podstawie:
- C. Johnson: The sources of the Roman Missal (1975). Proprium de tempore, proprium de sanctis. Roma: 1996.
- E. Lodi: Enchiridion Euchologicum Fontium Liturgicorum. Roma: 1979.
- Liturgia Tridentina. Fontes – Indices – Concordantia (1586-1962). A cura di M. Sodi, A. Toniolo, P. Bruylants. Citta del Vaticano: 2010.
Objaśnienie skrótów:
MR/08 – Missale Romanum ex decreto Sacrosancti Oecumenici Concilii Vaticanii II instauratum, auctoritate Pauli PP. VI promulgatum, Ioannis Pauli PP. II cura recognitum. Editio typica tertia emendata. Typis Polyglottis Vaticanis, 2008.
MRpol – Mszał Rzymski dla diecezji polskich. Wyd. II. Poznań, 2013.
SG – Le sacramentaire grégorien: ses principales formes d’après les plus anciens manuscrits, ed. J. Deshussses. Freiburg: 1971.
SGel – The Gelasian Sacramentary: Liber sacramentorum Romanae Ecclesiae, ed. H. Wilson. 1894.
Supl. SG – Le sacramentaire grégorien: ses principales formes d’après les plus anciens manuscrits, ed. J. Deshussses. Freiburg: 1971.
SV – Sacramentarium Veronense (Cod. Bibl. Capit. Veron. LXXXV [80]). Hg. L. Einzehoefer, P. Siffrin, L. C. Mohlberg. Roma: 1966.
