Gloria, laus et honor
Hymn śpiewany w Niedzielę Palmową podczas procesji, zaliczający się do najpiękniejszych utworów hymnografii kościelnej, składa się z początkowych zwrotek poematu pisanego w klasycznych dystychach, którego autorem jest biskup orleański Teodulf (+821). Jest to typowy okaz hymnu procesyjnego z charakterystycznymi dla tegoż rodzaju refrenem w postaci powtarzającego się po każdym dystychu początkowego dwuwiersza. W przeciwieństwie do radosnej treści, osnutej na Ewangelii z obrzędu święcenia palm, melodia hymnu brzmi jakoś rzewnie, jakby w przeczuciu bliskiej męki i śmierci Zbawiciela, której bolesną pamięć w tych dniach obchodzi Kościół św.
- ,,Gloria, laus, et honor, tibi sit Rex Christe Redemptor: Cui puerile decus prompsit Hosanna pium”
„Decus” – ozdobna, tu: pochwała; „promo” – dobywać, okazywać, opowiadać. Chwała, sława, i cześć, niechaj będzie tobie, Królu Chryste Odkupicielu: któremu pochwała chłopięca głosiła pobożne Hosanna. Uczestnicząc w procesji odprawianej na pamiątkę triumfalnego wjazdu Zbawiciela do Jerozolimy, łączymy pienia swe z głosami rzeszy, a zwłaszcza chłopiąt wybiegających Panu naprzeciw z radosnym ,,Hosanna” na ustach (Mt 21, 9).
- ,,Israel es tu Rex, Davidis et inclyta proles: Nomine qui in Domini, Rex benedicte venis”.
„Inclytus” – sławny. Tyś Królem Izraela, i Dawida sławnym potomkiem: Królu błogosławiony, który przychodzisz w Imię Pańskie. Jako ,,król Izraela” (J 1, 49), któremu przeznaczył ,,Pan Bóg tron Dawida, ojca Jego” (Łk 1, 32), wjeżdża Pan do stolicy królestwa Swego, witany okrzykami radości: ,,Błogosławiony, który idzie w Imieniu Pana” (Łk 19, 38). ,,Hosanna Synowi Dawida!” (Mt 21, 9).
- ,,Coetus in excelsis te lauda coelicus omnis, et mortalis homo, et cuncta cerata simul”.
Na wysokościach wysławiają cię wszystkie zastępy niebieskie, i śmiertelny człowiek, oraz wszelkie stworzenia społem. Chwałą Zbawiciela rozbrzmiewają niebiosa: ,,Hosanna na niebiosach” (Mt 21, 9), oraz ziemia z swymi mieszkańcami i wszelkimi stworzeniami, z nadchodzącą wiosną, budzącymi się do nowego życia.
- ,,Plebs Hebraea tibi cum palmis obvia venit: Cum prece, voto, hymnie, adsumus ecce tibi”.
,,Votum” – ślub, życzenie, prośba błagalna. Lud żydowski wyszedł ci naprzeciw z palmami: my stajemy przed tobą z modlitwą, prośbą, pieśniami. Żydzi ,,obcinali gałązki z drzew, i słali je na drodze” (Mt 21, 8) Zbawiciela, my dziś zwracamy się doń z modłami i śpiewamy na ustach.
- ,,Hi tibi passuro solvebant Munia laudis: Nos tibi regnandi pangimus ecce melos”.
,,Munia” – obowiązki; ,,pango” – opiewać; ,,melos” – pieśń. Oni tobie idącemu na mękę oddawali powinności chwały: my tobie królującemu śpiewamy oto pieśń. Żydzi składali hołd Zbawicielowi gotującymi się na mękę i śmierć haniebną, o ileż więcej powinniśmy wielbić Go teraz, gdy siedząc po prawicy Ojcowskiej ,,jest Panem nad pany i Królem nad królami” (Ap 17, 14).
- ,,Hi placuere tibi, placeat devotio nostra: Rex bone, Rex clemens, cui bona cuncta placent”.
,,Devotio” – nabożeństwo, pobożność. Oni ci się podobali, niechaj (ci) się podoba (także) nasze nabożeństwo: Królu dobry, Królu łaskawy, któremu podoba się wszystko, (co) dobre. Jeżeli Chrystusowi Panu podobały się samorzutne wyrazy uwielbienia ze strony ludu żydowskiego, to z większym podobaniem, tak prosimy, niechaj przyjmie od nas to nabożeństwo, które z całą pobożnością odprawiamy na Jego cześć, składając Mu hołd jako Królowi, Zbawicielowi i Bogu naszemu.
Ks. dr Bronisław Gładysz
(Fragm. artykułu pod tymże tytułem, zamieszczony w czasopiśmie ,,Misterium Christi”. R. 2. Nr 3. 1931, s. 97-98).
